"To prawdziwa mieszanka wybuchowa, kulturowy tygiel, zaskakujący różnorodnymi pomysłami i rozbrajającą dynamiką gry - jest tu muzyka klezmerska, fascynacja folklorem południowej Europy, improwizacja, otwartość i nieprzewidywalność (...), a przy tym energia i zapamiętanie godne rockowych bandów" - pisał ceniony krytyk Jacek Hawryluk o jednej z płyt zespołu. Muzyka krakowskiego kwartetu wciąż jednak ewoluuje, wciąż odnajdują się w niej nowe barwy, nowe natchnienia. Nie przypadkiem przecież przed kilkoma laty, będąc (z ówczesnej perspektywy) u szczytu kariery zmienili nazwę zespołu. To była kwestia artystycznej uczciwości, ale też scenicznej odwagi...

Z Krakowa w świat

Powstali jako Cracow Klezmer Band w 1997 roku. Od początku ton poczynaniom zespołu nadaje wybitny akordeonista Jarosław Bester, absolwent krakowskiej Akademii Muzycznej. Ich pomysł na granie polegał na próbie szukania własnego języka w odwołaniach do tradycji muzyki klezmerskiej. Bliska przyszłość miała pokazać również, że lider ma też wielki talent kompozytorski.

W roku 2000, jeszcze zanim ukazała się ich debiutancka płyta, muzycy zdobyli Grand Prix na Festiwalu Nowa Tradycja, organizowanym przez Polskie Radio. Olśniewająca, ożywcza propozycja grupy podobała się nie tylko w kraju. Zresztą z czasem okaże się, że to za granicami artyści są bardziej znani i cenieni niż w Polsce.

Wspomniana pierwsza płyta De Profundis (właśnie z roku 2000) została wydana przez nowojorską wytwórnię Tzadik, której właścicielem jest wybitny muzyk John Zorn. Ten ostatni, zachwycony muzyką zespołu, uczynił krakowski kwartet jednym z kluczowych przedstawicieli swojej oficyny wydawniczej. W kolejnych latach ukazywały się w katalogu Tzadika następne płyty The Warriors i Bereshit wypełnione głównie autorskimi kompozycjami członków grupy. Na ostatniej ze wspomnianych gościnnie śpiewała Grażyna Auguścik.

Kompozycje Zorna

Kolejnym przełomowym momentem w biografii zespołu było nagranie płyty Sanatorium under the sign of the Hourglass. To dzieło, zgodnie z tytułem (Sanatorium pod klepsydrą) zainspirowane twórczością Brunona Schulza, w całości skomponowane zostało przez Johna Zorna. Trudno było ten fakt odczytać inaczej niż jako wielkie wyróżnienie dla polskich muzyków - a dodajmy, że Bester został też aranżerem całości. Kompozycje Zorna przyniosła też kolejna płyta Balan, należąca do głośnego cyklu wydawnictw The Book Of Angels. Gościnnie wspaniale zaśpiewał z kwartetem Jorgos Skolias. Wydanie koncertowego albumu Remembrances - zrealizowanego w studio muzycznym Polskiego Radia - było symbolicznym, fonograficznym zamknięciem tego etapu działalności grupy. W graniu zespołu coraz mniej było odwołań do tradycyjnych klezmerskich nut, coraz więcej innych elementów - muzyki kameralnej, współczesnej, improwizowanej, zasłuchanej w natchnienia world music z różnych zakątków globu - od orientu po Amerykę Południową.

Ważna decyzja

Konsekwencją powyższego była zmiana nazwy zespołu. Jak wspomniałem była to mądra, ale i odważna decyzja. Miała też pokazać, że pod nowym szyldem (i w ciut zmienionym składzie - zmienił się niebawem kontrabasista) zespół proponuje niemniej interesującą, wyrafinowaną muzykę niż wcześniej. Na pierwszą płytę pod nową nazwą musieliśmy trochę poczekać, ale wydany przed dwoma laty album Metamorphoses - wypełniony kompozycjami Bestera - z pewnością okazał się jedną z najlepszych wydawnictw w historii zespołu. Rok 2013 okazał się za to najbardziej obfity fonograficznie w dotychczasowej działalności grupy. Tzadik wydał płytę The Golden Land z autorskimi opracowaniami kompozycji Mordechaja Gebirtiga. Inny album ukazał się wyjątkowo nie staraniem Tzadika, ale polskiej wytwórni For Tune - było to podwójne koncertowe wydawnictwo Krakoff zawierające płytę CD i DVD. Właśnie materiał z płyt z ostatnich dwóch lat ma stanowić repertuar sobotniego koncertu.

Skład zespołu tworzą: Jarosław Bester - akordeon, Jarosław Tyrała - skrzypce, Oleg Dyyak - akordeon, klarnet, instrumenty perkusyjne oraz Mikołaj Pospieszalski - kontrabas.

Tomasz Janas

• Bester Quartet
• 18.01, g. 20
• Blue Note Jazz Club (ul. Kościuszki 76/78)
• bilety: 50 zł - pierwsze miejsca, 40 zł - drugie miejsca