Pod koniec maja w Centrum Kultury Zamek ruszy nowy projekt performatywny, którego jest Pan kuratorem. Skąd pomysł, by tematem była kondycja mieszczaństwa?

Mówiąc najprościej i prowokacyjnie: z refleksji, że wszyscy jesteśmy dziś mieszczanami. No, prawie wszyscy. Wiele wskazuje na to, że w Polsce w końcu wytworzyła się klasa średnia. Nawet więcej: mieszczanie stali się w społecznym pejzażu formacją dominującą. Tymczasem wciąż nie są tematem ani dla socjologów, ani dla artystów. Nie mamy zbyt wielu tekstów akademickich opisujących doświadczenia współczesnych polskich mieszczan, nie mamy także przedstawień, filmów czy powieści. W ramach projektu My, mieszczanie będziemy chcieli choćby w niewielkim stopniu zmienić tę sytuację. Trudno o lepsze miejsce na podjęcie podobnego wyzwania niż Poznań. To przecież wzorcowe miasto mieszczan.

Odbędą się trzy spektakle...

W maju zobaczymy pierwszy: Teren badań: Jeżycjada w reżyserii Weroniki Szczawińskiej. To mocny start, zajmiemy się znaną chyba wszystkim poznaniakom Jeżycjadą Małgorzaty Musierowicz. I potraktujemy tę powieściową sagę bardzo poważnie - jako niezwykle istotny tekst polskiej kultury, na podstawie którego można zrekonstruować rodzimą mutację etosu mieszczańskiego. Na wrzesień Grzegorz Laszuk z Komuny//Warszawa przygotowuje przedstawienie inspirowane życiem i tekstami Alexisa de Tocqueville'a, XIX-wiecznego polityka i filozofa politycznego. Najsłynniejsza książka Tocqueville'a to O demokracji w Ameryce, efekt podróży do młodych wówczas Stanów Zjednoczonych, a równocześnie próba opisu rodzącej się klasy średniej. Będziemy chcieli sprawdzić, ile z refleksji Tocqueville'a zachowuje aktualność we współczesnej Polsce. Wreszcie w październiku Wojtek Ziemilski zrealizuje Pigmaliona, swoją reinterpretację klasycznej historii o biednej dziewczynie, która poddana zostaje wychowawczemu treningowi, aby wejść w końcu w rolę mieszczki. Z Pigmaliona, zarówno w wersji George'a Bernarda Shawa, jak i w wydaniu musicalowym, czyli My Fair Lady, daje się wydobyć bardzo istotne pytania na temat represyjnego wymiaru mieszczańskiego modelu życia.

A co z wydarzeniami towarzyszącymi?

Przy okazji pierwszej premiery odbędzie się wykład prof. Andrzeja Ledera, autora wydanej właśnie książki Prześniona rewolucja, o polskiej rewolucji mieszczańskiej z lat 1939-1956. Mamy również w planach dyskusję z udziałem prof. Przemysława Czaplińskiego i Jana Sowy, autora świetnej książki Fantomowe ciało króla, o polskich kłopotach z nowoczesnością.

Do kogo kieruje Pan swój projekt?

Do mieszczan. Do tych, którzy mają ochotę na chwilę refleksji na temat źródeł mieszczańskiej mentalności, chcą się dowiedzieć albo sobie przypomnieć, skąd mieszczaństwo w ogóle się wzięło, wokół jakich wartości się zbudowało. Na pewno nie będziemy traktować mieszczan protekcjonalnie. Jednym z założeń projektu jest przeświadczenie, że określenia "mieszczański" nie można automatycznie uznawać za pejoratywne.

Rozmawiała Monika Nawrocka-Leśnik

• "My, mieszczanie" - program performatywny Tomasza Platy
• maj-październik 2014
• CK Zamek
• wydarzenia majowe:

28.05. g. 20 Sala Wielka/bilety: 15, 20 zł, premiera poznańska: "Teren badań: Jeżycjada", reż. Weronika Szczawińska

28.05. g. 17 Scena Nowa/wstęp wolny, wykład Andrzeja Ledera połączony z promocją jego najnowszej książki 

28.05. g. 18.15, rozmowa prof. Przemysława Czaplińskiego z dr. Janem Sową "Czy możliwy jest sojusz sarmackości i mieszczaństwa"

27.05. g. 19 Sala Kinowa/bilety: 5 zł, projekcja pierwszych pięciu odcinków serialu "Wojna domowa" w reż. Jerzego Gruzy