Lenica zaczynał od inspiracji kubizmem i surrealizmem. W latach 30. XX wieku tworzył zdecydowane, figuratywne obrazy z mocnymi rysami, które z czasem ustąpiły miejsca kompozycjom odzwierciedlającym wpływy tendencji surrealistycznej. Przełomowym dla twórczości malarza wydarzeniem była przeprowadzka do Krakowa. Lata 40. to olbrzymi rozkwit artystyczny Lenicy - pozostawał w przyjacielskich relacjach z Jerzym Kujawskim, lawirującym pomiędzy środowiskiem surrealistów a rozwijającym się później nurtem action painting. Świeże, zachodnioeuropejskie spojrzenie Kujawskiego na sztukę inspirowało Lenicę do kolejnych malarskich odkryć, podobnie jak działania krakowskiej awangardy, związanej oczywiście z postacią Tadeusza Kantora.

Pobyt Lenicy w Krakowie był stosunkowo krótki, bo trwał zaledwie kilka lat, ale był to czas nadzwyczaj owocny. Artysta w połowie lat 40. powrócił do Poznania i został członkiem Polskiej Partii Robotniczej oraz związku zawodowego Polskich Artystów Plastyków Okręgu Poznańskiego (niedługo potem został prezesem ZPAP). Pod koniec lat 40. razem z Feliksem Marią Nowowiejskim i Ildefonsem Houwaltem założył awangardową grupę artystyczną 4F+R (rozwinięcie tego skrótu to: forma, farba, faktura, fantastyka + realizm). Do grupy w późniejszym czasie dołączyli m.in. Tadeusz Kalinowski, Fortunata Obrąpalska czy Zygfryd Wieczorek.

Zainteresowanie artystów współtworzących 4F+R dotyczyło malarstwa, rzeźby i wzornictwa przemysłowego. Główną ideą grupy było zerwanie z nurtami takimi jak naturalizm czy impresjonizm i propagowanie sztuki dostępnej dla każdego, zorientowanej społecznie (według postulatów 4F+R zbudowano modernistyczny Okrąglak!).

Artystyczna historia Lenicy nie kończy się oczywiście w latach 40. W późniejszym czasie artysta przeprowadza się do stolicy i działa w Galerii Krzywe Koło, jeszcze później dołącza do II Grupy Krakowskiej. W jego obrazach pojawia się tematyka wojenna, symboliczna, artysta porzuca także na chwilę tradycyjne malarstwo i eksperymentuje z dekalkomanią, fotomontażem czy kolażem. Dzieła Lenicy powstałe w latach 40. i 50. to z jednej strony mroczne taszystowskie eksperymenty, z drugiej niepokojące kompozycje powstałe wskutek rozlania farb na płótnie. W okresie socrealistycznym artysta ponownie zaczął malować obrazy o tematyce społeczno-politycznej, a w drugiej połowie lat 50. kontynuował malarskie eksperymenty, które pozwoliły mu na wykształcenie charakterystycznego, muzycznego, ruchliwego stylu.

Prezentowane w Galerii Piekary obrazy Lenicy to dzieła pochodzące przede wszystkim z lat 40. i 50. XX wieku, a więc z okresu kluczowego dla formowania się pełnego stylu malarza.

Klaudia Strzyżewska

• wystawa Alfred Lenica. Plamy na niebie i ziemi
• Galeria Piekary
• czynna do 5.08
• wstęp wolny

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2022