Kultura w Poznaniu

Książki

opublikowano:

Literackie cacka

Wokół trzech tytułów - "Znak za pytaniem" Konrada Wojtyły, "Kronsztad" Darka Foksa i "Książka kostnicy" Piotra Macierzyńskiego, które ukazały się w tym roku nakładem wydawnictwa WBPiCAK, toczyć się będą listopadowe spotkania z cyklu "Seryjni poeci" w Zamku.

. - grafika artykułu
W listopadzie czekają nas dwa spotkania z cyklu "Seryjni poeci": 14 i 28.11

"Znak za pytaniem" to szósty tomik Konrada Wojtyły i druga książka - po "Czarnym wodewilu" wydana w poznańskim wydawnictwie. - Moje pierwsze trzy książki to były w zasadzie zbiory wierszy, bez specjalnej koncepcji, refleksji nad całością - przyznał na antenie Radia Szczecin autor. Inaczej jest w przypadku trzech ostatnich tytułów, w tym najnowszej propozycji Wojtyły. - To już są książki koncepcyjne. Bo ja tworzę jakąś opowieść. I stąd też może późniejsze problemy genealogiczne - jak je nazwać - czy są to tomy poetyckie czy raczej poematy rozpisane na kilkadziesiąt wierszy - wyjaśniał.

Wokół jakiej myśli powstał "Znak za pytaniem"? Jaki pomysł na tom miał Wojtyła? Krzysztof Siwczyk, twórca grupy Na Dziko, dopatrzył się w jego nowych wierszach nagromadzonych gestów językowych. Jego zdaniem jednak nie są to "wystudiowane pozy", tylko raczej "gra dobrych, a nawet najlepszych, awangardowych manier, jakim wypada się wykazać, kiedy "wszystko" leży w gruzach, a przecież nie jest to powód do większych niepokojów". - Jeśli ładunek wiersza, treści jest mocny, warto przemyć jakieś zabawy językowe, napięcia semantyczne, słowa jakie są w użyciu. Poezja jest formą zabawy. Gdyby traktować ją śmiertelnie poważnie, to wiersze byłyby śmiertelnie śmieszne, czyli banalne. Wiersze to mają być takie literackie cacka - mówił.

Konrad Wojtyła jest autorem m.in. tomiku "może boże", który nagrodzony został Lubuskim Wawrzynem Literackim. Wydał też zbiór wywiadów "Rewersy" i przełożył z jidisz na język polski wiersze Eliasza Rajzmana, które ukazały się w tomie "Mech płonący". Jest współredaktorem książki Rafała Wojaczka "Nie te czasy. Utwory nieznane".

Poeta obserwator

Darek Foks od ponad 20 lat pisze zarówno wierszem, jak i prozą. Na swoim koncie ma ponad dwadzieścia tytułów, m.in. "Wiersze o fryzjerach", "Sigmund Freud Museum", "Kebab Meister" oraz "Historię kina polskiego". Bez względu na gatunek, jego książki charakteryzuje wszechobecna ironia. Stawia śmiałe diagnozy. I od samego początku korzysta również z dobrodziejstw tradycji i zasobów kultury masowej.

W swojej najnowszej propozycji - "Kronsztad" pisze:

Patrzę na te bogato

zdobione gmachy

na ruchliwych

miejskich skwerach

i odnajduję w nich

czasami

nadzieję,

którą chyba cenię.*

Foks studiował na Wydziale Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej w Warszawie, ukończył scenariopisarstwo w PWSFTviT w Łodzi. Wspólnie ze Zbigniewem Liberą opublikował książkę "Co robi łączniczka", którą wyróżniono Nagrodą TVP Kultura i nominowano do Nagrody Literackiej Gdynia. Jest laureatem Nagrody Silesiusa za całokształt twórczości. Ponadto był dwukrotnie nominowany do Paszportu "Polityki".

Poeta sprawozdawca

Do grona poetów docenianych należy również Piotr Macierzyński, który jest laureatem wielu ogólnopolskich konkursów literackich, np. im. Haliny Poświatowskiej, Marka Hłaski, Czasu Kultury czy Turnieju Łgarzy. Spod jego pióra wyszły takie książki poetyckie jak m.in. "Danse macabre i inne sposoby spędzania wolnego czasu", "tfu, tfu", "Odrzuty" oraz "Zbiór zadań z chemii i metafizyki".

W swoim ostatnim tomie - "Książka kostnicy" Macierzyński próbuje na nowo zinterpretować wiersze powojenne, odnaleźć człowieka w świecie po zagładzie. W jednym z wierszy pisze, że "kalendarium Auschwitz powinno być codzienną lekturą zamiast Biblii". Piotr Śliwiński komentuje ten zabieg w nocie do tytułu tak: "Nie spodziewałbym się takiego zdania w wierszu z 2017 roku, bo przecież Auschwitz trochę nam zobojętniał, a wiersze utraciły władzę sądzenia. Tak się myśli, podobno w imię życia, faktycznie zaś w imię tej strasznej cząstki, która w nas tkwi, przeklęta i przewrotna, maskująca swą siłę i chęć powrotu na główną scenę. Z wierszy Piotra Macierzyńskiego, surowych, sprawozdawczych, dotkliwych, wyłania się zło, którego nie udało się ani opisać, ani ukarać. Ono nie odeszło, nie musi wracać. Jest tutaj, rozejrzyj się, spójrz w lustro."

Monika Nawrocka-Leśnik

* wiersz "Na parkingu" Darka Foksa

  • Z cyklu "Seryjni poeci":
  • spotkanie z Darkiem Foksem i Konradem Wojtyłą: 14.11, g. 18
  • spotkanie z Piotrem Macierzyńskim: 28.11, g. 18
  • CK Zamek, Scena Nowa
  • prowadzenie: prof. Piotr Śliwiński
  • wstęp wolny