Kultura w Poznaniu

Książki

opublikowano:

Jak budować mosty

Od blisko trzydziestu lat w niewielkiej miejscowości pod litewską granicą tworzy wielkie rzeczy. Krzysztof Czyżewski, współzałożyciel Ośrodka "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów" w Sejnach, będzie gościem kolejnego spotkania z cyklu Czytnik w Teatrze Nowym.

. - grafika artykułu
fot. V. Braziunas

Na Małe centrum świata. Zapiski praktyka idei, najnowszą książkę Krzysztofa Czyżewskiego, składa się czternaście esejów, przybliżających historię sejnieńskiego Ośrodka "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów", ale też jego cele, wśród których są m.in. pobudzanie społeczności lokalnej do kultywowania własnej tradycji czy promocja kultury pogranicza oraz jej współistnienia z kulturami innych narodów. Co dla Czyżewskiego oznacza "praktykowanie idei"? "Jeśli ideą jest współistnienie, a praktyką - komunikacja, to współtworzone przez niego sejneńskie "Pogranicze" jest warsztatem porozumienia - gdzie szuka się środków wyrazu, dociera do głębokich pokładów pamięci, odkrywa archiwa, komunikuje się z Innym. W tym sensie Małe centrum świata jest przewodnikiem po praktykach pogranicznego współistnienia" - wyjaśniał po lekturze książki prof. Przemysław Czapliński.

Krzysztof Czyżewski opisuje w Małym centrum czasy sprzed założenia Ośrodka, czyli Polskę z końca lat 80., czas zanikania kultury alternatywnej i pierwszych częściowo wolnych wyborów. Ale wraca też pamięcią do pierwszych lat działalności Pogranicza oraz reakcji lokalnej społeczności na nową inicjatywę. Maluje krajobraz zmieniającej się Europy Środkowo-Wschodniej oraz wspomina Czesława Miłosza, którego rodzinny dwór w Krasnogrudzie stał się Międzynarodowym Centrum Dialogu. Jego lokalizacja nie jest bez znaczenia. Krasnogruda nazywana "realizacją Utopii XX wieku" i "Disneylandem kultury i pogranicza" przytulona jest do litewskiej granicy, ale we wsi jest też takie miejsce, z którego przy dobrzej pogodzie widać również Rosję i Białoruś. To idealne miejsce, by budować niewidzialne mosty. By poprzez prace artystyczne budować "tkankę łączną".

Czyżewski jest poetą, eseistą i animatorem m.in. programów dialogu międzykulturowego w Europie Środkowej, na Bałkanach, Kaukazie, Azji Środkowej, Indonezji i Bhutanie. Ponadto również wykłada na m.in. Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie Wileńskim, Berkeley University i Harvard University, oraz jest autorem i współautorem takich książek jak np. Ścieżka pogranicza, Miłosz. Tkanka łączna, Podręcznik dialogu. Zaufanie i tożsamość, Podlasie. Pamięć - Tożsamość - Rozwój oraz zbioru esejów Linia powrotu. Zapiski z pogranicza.

Monika Nawrocka-Leśnik

  • Spotkanie z Krzysztofem Czyżewskim w ramach cyklu Czytnik
  • Teatr Nowy, Trzecia Scena
  • 23.04, g. 19
  • wejściówki: 5 zł

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2018