• Prof. Aleksander Grygorowicz (1923 - 2023)

Wybitny architekt i dydaktyk, który od samego początku swej pracy miał zrozumienie dla wartości krajobrazu i kształtowania przestrzeni - zupełnie w duchu współczesnych trendów. Człowiek ogromnej wiedzy, kultury, tolerancji i życzliwości dla ludzi, co podkreślają jego studenci, współpracownicy i wszyscy, z którymi stykał się w swym długim i twórczym życiu. Po studiach w Krakowie związał się pracą z tym miastem, a od 1976 roku - z Poznaniem: Politechniką Poznańska i uczelnią artystyczną, a także rolniczą. Z Jerzym Nowosielskim współtworzył słynny dom rekolekcyjny w Wesołej pod Warszawą, a niewątpliwie perłą w koronie jego działalności jako architekta pozostanie cerkiew w Hajnówce, której projekt opracował bezinteresownie. Uhonorowany m.in. Nagrodą im. Brata Alberta za wybitne zasługi dla kultury i sztuki sakralnej.

• Prof. Jędrzej Stępak (1953 - 2023)

Zawsze będzie kojarzony z największym na świecie koszem z wikliny, który trafił do Księgi Rekordów Guinnessa  i od wielu lat stanowi wizytówkę Nowego Tomyśla. Jego kompozycje z wikliny zdobią wiele miejsc w Polsce i na świecie. Prowadził zajęcia i wykłady na wielu uczelniach w Stanach Zjednoczonych, współpracował z uniwersytetem we Lwowie, a sam uzyskał dyplom w Poznańskiej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych u Magdaleny Abakanowicz. Jego mistrzami byli ponadto Waldemar Świerzy i Józef Szajna. Jako aktor i scenograf związał się też ze studenckim teatrem Maya. Współpracował m.in. z o. Janem Górą i Lednicą, uwielbiał kontakty z młodymi ludźmi, którym przybliżał świat sztuki. Robił to m.in. kiedyś w Centrum Kultury Zamek, a ostatnio w Laboratorium Działań Twórczych w Przestrzeni Społecznej na UAM.

• Joanna Wystańska-Woźny (1956 - 2023)

Inżynier architekt, absolwentka Politechniki Poznańskiej, współautorka - wraz z mężem Przemysławem - bardzo udanych i nagradzanych realizacji - m.in. muzeum w Grzybowie k/Wrześni, Centrum Ogrodniczego w Owińskach, rynku w Czarnkowie. Szklana instalacja wokół kościoła NMP na Ostrowie Tumskim - DUCH PALATIUM - zdobyła doroczną poznańską Nagrodę Jana Baptisty Quadro, a TLENOWNIA w Czempiniu Nagrodę Marszałka Województwa Wielkopolskiego. Zainspirowana sztuką Japonii, szczególnie origami, wymyśliła i wykonała kartki przestrzenne, a następnie takąż książkę, w której znalazły się wybrane miniaturowe zabytki Poznania, Polski i świata. Tę inicjatywę w Konkursie na Najpiękniejsze Książki doceniło Polskie Towarzystwo Wydawców Książek obdarzając autorkę honorowym wyróżnieniem.  

• Romuald Połczyński (1933 - 2022)

Człowiek wielkiej energii, pomysłów i pracowitości. Wieloletni dziennikarz, przez długie lata szef "Expressu Poznańskiego"- popularnej popołudniówki. Najtrwalszą kartę w życiorysie zapisał jako twórca Koncertów Poznańskich przybliżających szerokiej publiczności muzykę klasyczną i to w najlepszym wykonaniu. Wg statystyki podsumowującej 200 koncertów (do 1983 roku) wystąpiło na nich 60 dyrygentów, 18 chórów, a spośród solistów m.in. Hiolski, Ładysz, Ochman, Czerny -Stefańska, Stuligrosz itd. Bolesnym zrządzeniem losu nie doczekał 500 koncertu, który przygotowywał z wielką radością i jak zawsze - pieczołowitością. Zmarł dwa dni przed jubileuszowym koncertem. Związany z Towarzystwem Muzycznym Henryka Wieniawskiego, współorganizator Konkursów imienia kompozytora, autor licznych publikacji muzycznych. 

• Prof. Andrzej Wyrwa (1955 - 2023)

Historyk i wybitny archeolog, który poświęcił życie badaniom kultury materialnej średniowiecznej Polski, absolwent i profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza, od 2008 roku dyrektor Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, organizator wielu podniosłych uroczystości mających utrwalić w społeczeństwie rangę Ostrowa Lednickiego jako jednego z najważniejszych ośrodków państwa piastowskiego, pierwszy raz wymienionego w bulli papieskiej w 1136 roku. Jeden z najwybitniejszych znawców zakonu cystersów w Polsce, zasłużony przede wszystkim jako odkrywca ich dziedzictwa w Łeknie, gdzie rezydowali 200 lat i założyli dobrze dziś znane filie w Lądzie i Obrze.

Za umiejętność przekazywania wiedzy cenili go nie tylko studenci i młodzi współpracownicy, ale również dziennikarze, dla których był zawsze życzliwy.

• Prof. Jarosław Bręk (1977 - 2023)

Znakomity artysta, śpiewak operowy (bas baryton) , profesor Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego, oklaskiwany na estradach wielu krajów, laureat międzynarodowych konkursów m.in. w Barcelonie i Lizbonie, ceniony interpretator pieśni - występował z 200. chórami z całego świata. Swoją muzyczną drogę rozpoczynał w Poznańskich Słowikach, związany był z Warszawską Operą Kameralną, współpracował ze 150 orkiestrami np. w Berlinie i Hamburgu, a w Polsce pod batutą takich mistrzów jak Jacek Kaspszyk, Jerzy Maksymiuk, Agnieszka Duczmal czy Antoni Wit. Bardzo szybko dostrzeżony został jego wielki talent, o czym m.in. świadczy Medal Młodej Sztuki.  Niewiele miał czasu na kolejne artystyczne podboje, ale swoją szansę wykorzystał najlepiej jak mógł. Lubiany i doceniany, uhonorowany medalem "Gloria Artis."   

• Prof. Tadeusz Maliński (1946 - 2023)

Wielkopolanin urodzony w Śremie i jednocześnie obywatel świata. Chemik specjalizujący się w bionanotechnologii, w medycznych naukach podstawowych i klinicznych. Absolwent UAM, pracujący na Politechnice Poznańskiej, a od 1979 roku - w Stanach Zjednoczonych. Aż dwukrotnie nominowany do nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i chemii. Jego badania nad wpływem azotu na pracę układu krwionośnego mogły przyczynić się do wyjaśnienia przyczyn choroby Alzhaimera. Doktoraty honoris causa przyznało mu wiele uczelni - i w Stanach Zjednoczonych, i w Polsce : Gdańsk, Poznań - UAM, Politechnika, Uniwersytet Medyczny, Lublin UMCS. Był członkiem zagranicznym Polskiej Akademii Nauk. Otrzymał Honorowe Obywatelstwo Śremu, swego rodzinnego miasta, gdzie wiele razy bywał i miał wielu serdecznych przyjaciół.

• Leonard Szymański (1939 - 2023)

Znany, szanowany i lubiany w wielu środowiskach: przez wiele lat pracował w poznańskiej Wiepofamie, gdzie m.in. wspólnie z dr. Bogdanem Szelągowiczem skonstruował płucoserce dla Kliniki Chirurgii Dziecięcej - dzięki temu można było wykonać pół tysiąca niemożliwych dotąd skomplikowanych operacji. Miał duszę społecznika - natychmiast zaangażował się w budowanie struktur "Solidarności", był wiceprzewodniczącym Komitetu Obchodów Czerwca 1956 i delegatem na pierwszy Krajowy Zjazd "Solidarności". Nie zarzucił dotychczasowej działalności po wprowadzeniu stanu wojennego - pomagał internowanym, organizował msze za Ojczyznę, działał w Klubie Inteligencji Katolickiej. Z poparciem Komitetu Obywatelskiego został posłem w 1989 roku. W 2019 roku otrzymał tytuł "Zasłużony dla Miasta Poznania."   

Współwłaściciel słynnej firmy masarskiej "Władysław Marcinkowski", absolwent Politechniki Poznańskiej, sportowiec i fundator nowych poznańskich koziołków. Kibice rugby pamiętają jego sukcesy z lat 50, 60. i 70. Grał w Posnanii, AZS Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i w "Polonii". Czterokrotnie zdobywał złote medale i mistrzostwo kraju oraz Puchar Polski.  A psującymi się coraz częściej koziołkami zainteresował się również w swoim dobrze pojętym własnym interesie - chciał zdobyć przychylność przyszłej żony pracującej w muzeum w Ratuszu. Udało się wszystko - koziołki nie tylko zostały naprawione, ale ufundował nowe- niezawodne. Powstały w 1993 roku w warsztatach Politechniki Poznańskiej. Zgodnie z życzeniem fundatora w dniu jego pogrzebu pokazały się w żałobie...

• Jerzy Garniewicz (1940 - 2023)

Przez całe życie nosił w sercu Wilno, gdzie się urodził. Ale pokochał też Poznań, któremu oddał swe zdolności i wieloletnią, owocną pracę. Po studiach w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej prowadził w Pałacu Kultury niezapomniane "Spotkania z piosenką", przez dziesięć lat rozbawiał nas w kabarecie TEY, a następnie w niezapomnianej, nieistniejącej już restauracji "Kresowa", której był współwłaścicielem (były to pionierskie czasy dla biznesu) - stworzył niezwykłą atmosferę dawnego Wilna. Trwalsze, wciąż niezmiennie cieszące poznaniaków Kaziuki narodziły się przy jego walnym udziale, podobnie jak wcześniejsze Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej. Umiał zjednywać sobie ludzi i przekonywać ich do swoich pomysłów. Przez wiele lat był solistą "Kapeli Wileńskiej" - możemy więc przypominać sobie jego głos z wielu nagranych płyt.

• Olgierd Błażewicz (1935 - 2023)

Dziennikarz o bardzo szerokich zainteresowaniach i świetnym piórze. Jego żywiołem była kultura. Poznaniacy czekali na jego recenzje teatralne, które pisał przez całe życie w wyważony sposób przedstawiając zalety i wady spektakli. Ale nie tylko scena była jego pasją. Kierował też wydawanym w Poznaniu ogólnopolskim pismem "Sztuka dla dziecka", które w owym czasie wyznaczało nowe standardy w tej dziedzinie - pionierskie podejście do najmłodszych odbiorców sztuki. Współpracował z wieloma pismami - m.in.  z "Perspektywami" i "Teatrem". Do dziś znani dziennikarze wspominają go jako dobrego szefa, wymagającego, a jednocześnie życzliwego i umiejętnie przekazującego swą wiedzę i doświadczenie młodym adeptom zawodu.

• Adam Wiza (1981 - 2023)

Przedsiębiorca i społecznik, który w trwającym zbyt krótko życiu zdziałał bardzo dużo. Wiceprezes Wielkopolskiego Związku Pracodawców "Lewiatan", sprawnie poruszający się po trudnych drogach ekonomii i niełatwej polityki społecznej. Założyciel największej w Wielkopolsce niepublicznej szkoły podstawowej - Szkoły im. Świętej Rodziny. Także prezes Konwentu "Lechia" - Korporacji Studentów Uczelni Poznańskich. Stał na czele "Fundacji św. Rodziny" i "Fundacji Gaudeamus igitur". Kto zastąpi go teraz w organizacji słynnych Balów Seledynowych, które od lat przedwojennych odbywały się w Akademii Ekonomicznej, obecnie Uniwersytecie Ekonomicznym?

• Stefan Mroczkowski (1930 - 2023)

Wielka gwiazda nie tylko poznańskiej telewizji. Programy, które tworzył w latach 70. I 80. biły rekordy popularności - były świetnie skonstruowane, realizowane z fantazją, z udziałem znakomitych artystów znanych zarówno z poznańskiej, jak i ogólnopolskiej sceny. Byli to aktorzy, śpiewacy, tancerze i plastycy. Takie kultowe programy, jak "Alfabet rozrywki", "Kanał 5" czy rewie targowe absolutnie się nie zestarzały się mimo ogromnych zmian w telewizyjnej technice. Mroczkowski umiał zapalić całą ekipę do twórczego wysiłku, realizacji programów wydawałoby się - niemożliwych w ówczesnych warunkach. Jeszcze niedawno marzył o plenerowym widowisku w Poznaniu, napisał nawet scenariusz, ale już nie sfinalizował tego pomysłu.

• Anna Grajek (1936 - 2023)

Razem ze zmarłym niedawno mężem Józefem powołała w podpoznańskim Lusowie Towarzystwo Pamięci im. gen. Józefa Dowbora Muśnickiego wykorzystując lokalną dobrą pamięć o dowódcy Powstania Wielkopolskiego, który przez wiele lat tam mieszkał. Zmobilizowała mieszkańców do sięgania po osobiste wspomnienia i pamiątki, gromadzenia ich i przekazywania do nowo utworzonego  Muzeum Powstańców Wielkopolskich. Nauczycielka i harcerka umiała skutecznie zainteresować swych uczniów losami dziadków, wzbudzić zainteresowanie historią, która toczyła się niedaleko, a była nieobecna nawet w świadomości mieszkańców. To najpiękniejszy pomnik, jaki można postawić walczącym o wolność i dobro ojczyzny.

• Gen. Jan Henryk Podhorski

Urodzony w wielkopolskim Budzyniu, od wczesnych lat jako harcerz zaangażowany w życie społeczne. Podczas zamachu majowego w 1926 roku opowiedział się po stronie prezydenta Wojciechowskiego. Brał udział w kampanii wrześniowej, potem w konspiracji i w powstaniu warszawskim. Członek Młodzieży Wszechpolskiej, uczestnik zapomnianego dziś strajku poznańskich studentów w 1946 roku. Po karze odbytej w osławionym więzieniu we Wronkach udaje mu się skończyć studia na Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu. Zawodowo związany ze spółdzielczością pracy, rzecznik patentowy. Przez cały czas PRL inwigilowany przez SB. Dopiero w 1989 roku ujawnił swoje członkostwo w Narodowych Siłach Zbrojnych. Awansowany na stopień generała brygady w 2016 r.

• Antonina Kowtunow (1946 - 2023)

Znakomita śpiewaczka operowa, odtwórczyni ponad 50 partii tytułowych m.in. w operach Moniuszki, Mozarta, Pucciniego, Szymanowskiego. Po studiach muzycznych we Wrocławiu i początkowej pracy w tamtejszej Operze, od 1973 roku była solistką naszego Teatru Wielkiego, prawdziwą primadonną wierną tej scenie przez 30 lat. Laureatka wielu konkursów wokalnych współpracowała też z Teatrem Wielkim w Warszawie. Po zakończeniu kariery operowej w Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego prowadziła klasę wokalną. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski, inicjatorka Ogólnopolskiego Konkursu Wokalnego w Drezdenku. Bardzo lubiana i ceniona w swoim środowisku.

Grażyna Wrońska

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2023