Jubileuszowa, 20. edycja Millennium Docs Against Gravity rusza już 12 maja w kinach ośmiu polskich miast (Warszawa, Wrocław, Gdynia, Poznań, Katowice, Łódź, Bydgoszcz i Lublin) oraz od 23 maja online na mdag.pl. Hasłem tegorocznej edycji jest "Nie bądź obojętny_a", odwołujące się do słynnych słów Mariana Turskiego wygłoszonych w 2020 roku w Oświęcimiu, podczas obchodów 75. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau. - Te słowa korespondują z misją Millennium Docs Against Gravity oraz prezentowanym na festiwalu od lat programem filmowym. To wyraz wartości, które towarzyszą festiwalowi od początku istnienia - uważności i wrażliwości, także językowej, na otaczających nas ludzi - podkreślają organizatorzy.

To właśnie ta wrażliwość i nieobojętność sprawiły, że w programie nie mogło zabraknąć filmów dotyczących rosyjskiej inwazji na Ukrainę i toczącej się wojny. Skąd dokąd Maćka Hameli opowiada o początku tego konfliktu. Skali zniszczeń, które niesie ze sobą wojna, oraz próbie powrotu do normalności na wyzwolonych obszarach przyglądają się też Piotr Pawlus i Tomasz Wolski w filmie W Ukrainie. Z kolei film Alisy Kovalenko Nie znikniemy dotyczy wprawdzie 2019 roku, ale w obliczu dzisiejszych wydarzeń nabiera zupełnie nowego wymiaru.

Mimo nieustającej aktualności festiwalowych propozycji nie sposób nie odwołać się w tym roku do dwóch dekad jego historii. Tu organizatorzy proponują gratkę dla widzów będących z nimi od początku - sekcję "20 legendarnych filmów na 20-lecie MDAG". To autorski wybór dyrektora i założyciela festiwalu Artura Liebharta, na pewno wart odnotowania. Pozostałe sekcje, na bieżąco korespondujące już z teraźniejszością, to m.in. "Siła siostrzeństwa" (o walce z nierównym traktowaniem kobiet i mężczyzn), "Se_x Work" (poświęcona pornografii i pracy seksualnej) czy "We're Here, We're Queer" (tematyka LGBTQ+).

Tradycyjnie poznamy też najlepsze filmy tej edycji wyłonione przez festiwalowe jury. W tym roku do Konkursu Głównego festiwalu zostało zakwalifikowanych 12 filmów, w tym aż trzy produkcje lub koprodukcje polskie! W tym zestawieniu znalazły się tytuły dotykające tematu przyrody i ekologii, takie jak Pustelnik z Treig (reż. Lizzie MacKenzie) - historia Kena Smitha, który spędził ostatnie cztery dekady w szkockich górach, mieszkając samotnie w domku z bali położonym niedaleko jeziora Loch Treig i szukając duchowego związku z dziką przyrodą - czy Pieśń wielorybów (reż. Jean-Albert Lièvre) - spektakularna wizualnie i muzycznie podróż do świata wielorybów, pokazująca ich niezwykłe zdolności oraz bogate i złożone życie społeczne.

Z pewnością warto też zwrócić uwagę na dwie propozycje o zbliżonej tematyce: Niewinność (reż. Guy Davidi) i W teatrze przemocy (reż. Łukasz Konopa, Emil Langballe). Pierwszy z nich przedstawia proces militaryzacji izraelskiego społeczeństwa, które od kołyski poddawane jest działaniom PR-owym armii, drugi opowiada o Dominicu Ongwenie - pierwszym w historii człowieku, który stanął przed Międzynarodowym Trybunałem w Hadze i został oskarżony o zbrodnie wojenne z dawnych lat, kiedy jeszcze jako dziecko był żołnierzem. Co ciekawe, wspomniane filmy będą walczyły nie tylko o Grand Prix, ale także o nagrody lokalne w pozostałych miastach festiwalowych, m.in. Grand Prix Dolnego Śląska we Wrocławiu, Bydgoszcz ART/DOC Award, czy - w Poznaniu - Nagrodę Wolności ufundowaną przez Miasto.

Tegoroczne Millennium Docs pozwoli doświadczyć poza tym najciekawszych propozycji spod szyldu VR (z ang. virtual reality - rzeczywistość wirtualna) pod nazwą "Reality Check", a także tradycyjnych spotkań z twórcami i bohaterami oglądanych filmów, warsztatów oraz debat wokół ważnych tematów zaprezentowanych na ekranie. Wszystko po to, by pozwolić widzom poznać perspektywę drugiego człowieka, zobaczyć świat jego oczami. Bo jak mówi Marian Turski: "Gdybym musiał wybrać spośród wszystkich lekcji i wszystkich słów jedno lub dwa, wybrałbym tak: empatia i współczucie. To jest w życiu najważniejsze".

Anna Solak

• 20. Millennium Docs Against Gravity - edycja poznańska
• kino Muza
• 12-21.05
• więcej tutaj

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2023