Ludzki mózg wciąż stanowi dla nas zagadkę. Sztuka może pomóc w jej rozwiązaniu czy sprawia, że niewiadomych robi się coraz więcej?

Galeria Stereo zaprosiła zagraniczną kuratorkę Martę Kirszenbaum, która przedstawiła nam w grupowej wystawie czterech międzynarodowych artystów: Alexandre Sigh, Aude Pariset, Christodoulos Panayiotou, Ida Ekblad.

Symetryczny układ dwóch pomieszczeń galerii na wzór lewej i prawej półkuli mózgu, jego "jasnej" i "ciemnej" strony, odwołuje się do najbardziej podstawowego podziału: logiczne i racjonalne oddzielamy od tego, co emocjonalne i zmysłowe.

Zagadka z hiperłączem

Po "jasnej" stronie na długości całej ściany rozciąga się "mapa myśli", kolaż skojarzeń, przypominający układ neuronów. Artysta Alexandre Singh na podstawie wywiadu przeprowadzonego z neurologiem Leah'em Kelly'm przedstawia obrazy próbujące "zapisać", "unaocznić" zagadkę osobowości rozmówcy. Nasz wzrok wędruje po czarno-białych kserokopiach zamkniętych w białych ramach, próbuje je uporządkować, nadać sens tej całości. To jednak gra bez ostatecznego rezultatu. Chcąc uporządkować ten świat, ogarnąć i zinterpretować bodźce docierające do nas, z jednego sensu trafiamy do następnego. Hiperłącze przerzuca nas do następnej strony i następnej, i następnej. Nie sposób ująć całości.

Kopiuj/wklej na kanapie

Co dzieje się tymczasem po drugiej stronie mózgu? Kiedy logika zawodzi, czas zawierzyć zmysłom i intuicji. Po "ciemnej" - rzekomo - stronie umysłu możemy wypocząć na zielonej kanapie i bezwolnie oddać się obrazom przesuwającym się przed nami. Widzimy, jak kamera błądzi po czyimś mieszkaniu, myszkując po półkach, przyglądając się bibelotom i zdjęciom. Towarzyszy temu piosenka śpiewana przez artystkę. Praca Idy Ekblad jest krótką, dokumentalną impresją z domu jej babci.

Na sąsiedniej ścianie odbywa się pokaz zdjęć, na których widzimy uczestniczących w paradzie ludzi przebranych za postacie z bajki Disneya. Ustawione w wojskowe szeregi tłumy ludzi w strojach Myszki Miki przypominają efekt zabawy kopiuj/wklej w programie do obróbki zdjęć. Jest to rezultat badań ikonograficznych Christodoulos'a Panayiotou,a, przeprowadzonych w Limassol - mieście, z którego pochodzi.

A muszla jest (nie)winna

Osią mózgu jest ściana. Zarówno od "jasnej", jak i "ciemnej" strony możemy zobaczyć na niej kolorowe odlewy muszli Aude Pariset. Wypukłe skorupy skrywają swoje wnętrza. Niektórzy widzowie próbowali je odkryć, zaglądając w wąską przestrzeń pomiędzy ścianą a obiektem.

Tak przemyślany układ jest dominantą kompozycyjną całej wystawy. To nowe spojrzenie na przestrzeń galerii Stereo. Stali bywalcy przyzwyczajeni są raczej do ekspozycji pokazywanych tylko w jednej części, teraz kuratorka dała nam możliwość oglądu galerii Stereo w wymiarze stereo.

Wystawa przypomina mi trochę animowaną serię edukacyjną z dzieciństwa zatytułowaną "Było sobie życie". Zminiaturyzowani ludzie maja tam możliwość "wejścia" do ciała , którego wnętrze staje się ogromnym, zawiłym, organicznym labiryntem. Co wynika z wejścia do "stereofonicznej" Galerii Stereo? Łatwo ulec pokusie oddzielania wnętrza od zewnętrza, ciemnego od jasnego, racji od emocji. A przecież "crime is on both sides".

Beata Zięba

Napisz do redakcji: kulturapoznan@wm.poznan.pl

• "Crime is on both sides"

• artyści: Alexandre Singh, Aude Pariset, Christodoulos Panayiotou, Ida Ekblad

• kuratorka: Martha Kirszenbaum

• Galeria Stereo (ul. Słowackiego 36/1)

• wystawa czynna do 10.03.

• fot. Alexandre Singh Assembly Instructions The Pledge Leah Kelly thirty seven framed inkjet ultrachrome archival prints and dotted pencil lines 2011 Detail 26 small