Місто Познань

O odkrytej w archiwum i wydanej niedawno przez Bibliotekę Raczyńskich nowej książce Przemysława Bystrzyckiego pt. Labirynt opowiada dr Alicja Przybyszewska, kierownik Ośrodka Dokumentacji Wielkopolskiego Środowiska Literackiego (Dom Literatury).

Widzę tę powieść może nie jako akt oskarżenia, lecz rozliczenie właśnie, z kilkoma zjawiskami i trendami naszej współczesności. I to naprawdę ważnymi - takimi, które mogą dotknąć czy wchłonąć każdego z nas, a my nawet nie zauważymy kiedy.

To książka, na którą czekało wielu, choć nikt nie wiedział, że jest w planach. Na początku września Jakub Żulczyk ogłosił, że jego nowa powieść trafi do księgarń w połowie października. Choć każda kolejna publikacja pisarza spotyka się z entuzjazmem czytelników, sytuacja była wyjątkowa. Dawno temu w Warszawie to bowiem kontynuacja fenomenu literatury popularnej ostatnich lat, czyli Ślepnąc od świateł. Sprawca całego zamieszania już w niedzielę spotka się z fanami w Concordia Design.

Rytualność, zdolność do powtarzalnego angażowania się w struktury zachowań i społeczne uznanie dla tak zdyscyplinowanych form obecności to dla strukturalistów i zwolenników obserwacji systemowej jeden z filarów, na którym opiera się pojęcie "kultury". W najnowszej książce, która ukazała się w niezwykle cennej serii Zrozum prowadzonej przez Wydawnictwo Poznańskie o Rytuałach pisze Dimitris Xygalatas, profesor antropologii z Connecticut.

Barbara Klicka i Agnieszka Waligóra przygotowały w WBPiCAK-u antologię Przyszli zobaczyć poetkę. To zbiór, który zawiera poezje kobiet. Można w pierwszej chwili pomyśleć, że znowu kryterium płci wygrywa. Że teraz, kiedy w świecie literackim wydaje się, że już większość czytelników, jurorów, wydawnictw, przestała faworyzować teksty ze względu na cechy autora, a istotny jest literacki tembr, nie trzeba w ten sposób komponować zbiorów.

Szatrawska opowiada o Prusach Wschodnich jak Twardoch o Górnym Śląsku - miotając się między dekadami, rozdrapując pokoleniowe rany i pisząc o wojnie jako mechanizmie przemiany dziejów. Toń to napisana z rozmachem książka o uchodźstwie, przymusowej homogenizacji społeczeństwa i próbach ochrony tożsamości. Oraz o przemocy seksualnej stanowiącej mechanizm upokarzania podbitych i nagradzania najeźdźców.

Eliza Piotrowska, zdobywczyni tytułu CZŁOWIEKA KULTURY SEZONU 2022/2023 opowiada o przebojowej Cioci Jadzi, a także o swoich marzeniach i tym, co najbardziej inspirujące.

O jedynej takiej księgarni w Polsce, która przyciąga ludzi szukających dla siebie jakościowej literatury o tematyce LGBT+ (i nie tylko), a która zdobyła tytuł WYDARZENIA SEZONU 2022/2023 w Poznaniu, opowiadają Arek Kluk, założyciel i pomysłodawca, oraz Aleksander Łusiarczyk, kierownik księgarni.

Ależ ja się bałam zabierać za tę powieść! Po znakomitym Stramerze pomysł kontynuacji opowieści o losach zasymilowanej żydowskiej rodziny - w dodatku w Polsce, podczas II wojny światowej - wydawał się karkołomny. A jednak Mikołaj Łoziński, nie pierwszy raz zresztą, udowodnił, że jest znakomitym pisarzem.

To opowieść o odchodzącym w niepamięć świecie, w którym doskonale odnalazłby się Nowakowski. Pisana z pazurem Himilsbacha i olbrzymią świadomością językową. Smutna i zabawna, prosta i dopracowana. Ten się śmieje, kto ma zęby, nagrodzona Literacką Nagrodą "Nike" 2023, a także Poznańską Nagrodą Literacką powieść Zyty Rudzkiej, to miejska ballada, w której pobrzmiewają echa pieśni ulicznych bardów. A jednocześnie supernowa wśród utworów opowiadających o odchodzeniu i stracie.

Pozornie w tej powieści niewiele się dzieje. Zmieniają się pory roku, bohaterowie szwendają się po mieście, nieraz razem, innym razem osobno, a to pójdą do pracy, a to spotkają się niespodziewanie na kolacji... Ta książka jest o świecie, którego dziś już nie ma.

- Obalamy obiegowe mity związane z seksualnością osób 55+ i dajemy praktyczne wskazówki dotyczące czerpania przyjemności z seksu w dojrzałym wieku - mówi Klaudia Latosik, edukatorka psychoseksualna i terapeutka, współautorka książki Najlepsze przed Tobą. O dojrzałej sztuce kochania.

Ona wiersze zaczęła pisać po inwazji. Poszukiwała języka literackiego zdolnego do opisu apokaliptycznej rzeczywistości. Zmarła po ostrzale Kramatorska. On na koncie miał już 13 książek. Był poetą, aktywistą i popularyzatorem nauki. Jego szczątki znaleziono w masowym grobie w Iziumie. W sobotę w Centrum Kultury Zamek, w ramach Ukraińskiej Wiosny, odbędzie się wydarzenie upamiętniające Wiktorię Amelinę i Wołodymyra Wakułenkę - twórców zabitych przez rosyjskich agresorów.

Mimo że to na ich barkach spoczywał obowiązek utrzymania gospodarstwa domowego i wyżywienia bliskich - a często i dobrodzieja właściciela folwarku - przez stulecia odmawiano im prawa do swobodnej wypowiedzi. Choćby w sprawach dotyczących ich losu. A może nawet zakładano, że głosu najzwyczajniej nie mają. Opowieść o tych kobietach to ważny wątek ludowej historii Polski. Szczegółowo bada go Joanna Kuciel-Frydryszak. Autorka książki Chłopki. Opowieść o naszych babkach w najbliższy wtorek będzie gościnią CK Zamek.

Winda - przełyk Molocha - zawsze zacina się w sylwestra. Zmarłych trzeba stawiać w niej na sztorc, bo inaczej się nie zmieszczą. Zsyp to trzewia Bestii, w których lęgną się muchy. Mrok na klatkach i korytarzach - w szkielecie potwora - budzi pierwotny lęk przed ciemnością. Za rogiem może czyhać monstrum. Tomasz Różycki mówi o dzieciństwie w bloku z wielkiej płyt, ale mówi inaczej. Na klisze z PRL-u nakłada filtry mitów, snując heroikomiczną opowieść, w której bogowie uwodzą, a potem pożerają ludzi.

Choć ta książka jest bardzo o kobietach, to na pewno nie jest lekturą tylko dla kobiet. Choć traktuje bardzo o polskiej wsi, to zdecydowanie powinien ją przeczytać i wielkomiejski czytelnik. Joanna Kuciel-Frydryszak już drugi raz uraczyła nas dziełem, które - niczym brakujący kawałek puzzli - traktuje o historii Polski w sposób wręcz fascynujący.

Wraz z jesienią nadchodzą dłuższe wieczory, chłodniejsze poranki i... ona, Granda! Poznański Festiwal Kryminału na dobre wpisał się w coroczne, wrześniowe kalendarium imprez, na których po prostu wypada być.

Z minimalistycznej okładki zerka z przerażeniem klamka. To pareidolia, widać buzię w tej klamce. Powiedzmy zatem, że to Pan Klamka. Brzmi absurdalnie, może głupawo? A zatem współgra z wizją artystyczną urzeczywistnioną przez Adama Kaczanowskiego w Ze Słowackiego. W swojej nowej książce pisarz ukazuje piekło każdej wspólnoty mieszkaniowej duszącej się w nienawistnym sosie własnym. A także zaprasza do doskonale znanego z polskiej literatury teatru absurdu.

Trudno znaleźć proste zgrabne określenie dla powieści Najskrytsza pamięć ludzi, której autorem jest młody pisarz Mohamed Mbougar Sarr. Kryminał? Po części tak. Powieść filozoficzna? Też. Książka gęsta, "przywodząca na myśl dziewiętnastowiecznych mistrzów" (jak pisze "Le Temps")? I owszem. Jest tutaj to wszystko, bo to kawał znakomitej literatury.

Potężny ładunek emocjonalny tkwi w wydanej właśnie nakładem WBPiCAK-u powieści Daliborki Kiš-Juzbašy. Chroń własny tyłek i nie myśl o śmierci jest dojmującą narracją o wojennej rzeczywistości, o tkwieniu bohaterki w realiach zagrożenia życia, naruszania wartości, niepewności, patriarchalnego funkcjonowania świata zasad i honorów.