Szymon Szymankiewicz (ur. 1985 w Łodzi) jest dzisiaj jednym z najbardziej znanych i wielokrotnie nagradzanych polskich plakacistów młodego pokolenia. Jest również jednym z tych, których prace wzbudzają duże kontrowersje medialne i polityczne - szczególnie wśród wziętych na jego celownik. Artysta lubi bowiem nazywać rzeczy po imieniu, stojąc zawsze po stronie wykluczanych, dyskryminowanych i marginalizowanych, jak kobiety, osoby LGBT+, mniejszości etniczne i narodowe, uchodźcy i migranci czy osoby z niepełnosprawnościami. Plakatowym wypowiedziom Szymona Szymankiewicza przyświeca fundamentalnie dla niego ważna idea sprawiedliwości społecznej, bezkompromisowość oraz fenomenalny warsztat, którym dzieli się również od lat ze studentami Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu (UAP), gdzie współprowadzi z prof. Eugeniuszem Skorwiderem, mistrzem i przyjacielem, II Pracownię Plakatu.

Nur für Polen to wystawa towarzysząca pierwszej monograficznej książce poświęconej twórczości Szymona Szymankiewicza, której wydanie przez Wydawnictwo Miejskie Posnania zbiegło się z najważniejszymi polskimi wyborami po 1989 roku. Jesienią tego roku Polki i Polacy ruszyli do urn wyborczych w liczbie, która wszystkich wprawiła w zdumienie, doprowadzając do odzyskania przez siły demokratyczne parlamentarnej większości. Ta polityczna koincydencja wydaje się mieć znacznie niebagatelne, bo twórcza kariera artysty jest mocno powiązana z polskim życiem społeczno-politycznym. Szymankiewicz pojawił się bowiem w publicznej orbicie w roku 2019 wraz z pracą Nóż, którą stworzył po najgłośniejszym mordzie politycznym współczesnej Polski, zabójstwie prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza. Artysta jasno wskazał w niej, kto odpowiada moralnie za tę śmierć, co wskazanemu i jego ludziom bardzo się nie spodobało. W rezultacie rozpętano przeciwko Szymankiewiczowi kampanię nienawiści, próbując wmówić opinii publicznej, że białe jest czarne, a czarne jest białe. Od tego czasu zawzięte ataki prawicowych polityków i podległych im mediów stały się niejako integralną częścią twórczości artysty - jego plakaty cenzurowały publiczne instytucje i atakowały faszystowskie bojówki. To jednak Szymona Szymankiewicza nie bardzo zajmowało. Zajmowały go idee, dla wspierania których używa medium skazywanego w Polsce już wielokrotnie na śmierć. Na szczęście pogłoski o śmierci plakatu wydają się być bardzo przesadzone, a dzięki takim twórcom jak Szymankiewicz, plakat dostaje w przestrzeni publicznej kolejne życie. Plakaty artysty były widoczne podczas wszystkich obywatelskich zrywów ostatnich lat - czy to w obronie praw kobiet, czy to w obronie osób LGBT+ czy też wolnych mediów.

Tytuł wystawy (i książki), Nur für Polen, jest jak zwykle w przypadku Szymona Szymankiewicza przewrotny i krytyczny wobec otaczającej go rzeczywistości. I to się z pewnością, co do zasady, nie zmieni w nowych polityczno-społecznych warunkach, nawet jeśli będą nieco przyjemniejsze. Bo zawsze jest w Polsce ktoś, o kogo należy się upomnieć. W przypadku tego artysty, upomnieć plakatem, w którego siłę wierzy nieustannie Szymon Szymankiewicz nie mniej niż w wolną, demokratyczną, różnorodną i otwartą Polskę.

oprac. red.

• premiera książki Szymona Szymankiewicza połączona z wystawą, Nur für Polen
• 11.11, g. 18
• Lokum Stonewall
• wstęp wolny