Archeologia tańca zajmuje się odzyskiwaniem tańca z przeszłości. Bada dawne style i rozwiązania choreograficzne, tradycyjne tańce i ich znaczenie w kulturze. To niełatwe zadanie, zważywszy na to, że taniec jest formą ulotną i nie zawsze można dotrzeć do jego rzeczywistych śladów. Współcześni artyści coraz chętniej sięgają jednak po dawne przykłady, lecz wcale nie po to, by je rekonstruować. Tym zajmują się historycy tańca. Artyści wolą raczej czerpać z tańca dawnego inspirację, uzupełniać go, tworząc nową jakość. Nowe powstaje na bazie starego, a my jako widzowie możemy obserwować ten proces.

Czym jest trofeum?

Tak jest i w przypadku spektaklu "Whatever". To trzecie z kolei wydarzenie w ramach Archiwum Ciała, performatywnego projektu  organizowanego przez CK Zamek. Tomasz Bazan już 11 października zaprezentuje poznańskiej publiczności swoją wizję wolności. "Nie musimy robić tego, co musimy. Istnieje jednak umowa pozostania w tym miejscu, aby dostrzec różnicę" - mówi w swoim spektaklu. "Istnieją dwa wybiegi zwierząt - jeden z nich zmusza osobniki do nieustannego bycia w ekspozycji oraz drugi dający im szansę iluzji naturalnego ekosystemu. Czy możliwość świadomej decyzji o przemieszczeniu się pomiędzy tymi przestrzeniami jest szansą na zdobycie trofeum? Czym jest to trofeum?" - zadaje pytania. "Whatever" to forma minimalistyczna. Rekwizyty są tu tylko dodatkiem, tancerze nie mają ubrań, zatem nie mają nic do ukrycia. Muzykę napisał Jan Duszyński, zaś sam reżyser jest jednym z czterech nagich tancerzy.

Tego samego dnia będzie można podyskutować o granicach czerpania z tego, co już było. Jak daleko może posunąć się "archeologia tańca"? Czy remake, cover i recykling w sztuce są możliwe bez szkody dla niej samej? Na ile może pozwolić sobie artysta sięgając do źródeł kultury? Panel dyskusyjny z udziałem Joanny Szymajdy, Anny Burzyńskiej i Witolda Mrozka poprowadzi Anna Królica, kuratorka Archiwum Ciała.

Ruchome rzeźby

W październiku w ramach cyklu pokazany zostanie także spektakl "Brith Out...", do którego chorografię przygotowała Kaya Kołodziejczyk - performerka, tancerka i choreografka, uznana w 2009 roku przez krytyków opiniotwórczego niemieckiego czasopisma "Ballettanz" za najciekawszą tancerkę młodego pokolenia. Kołodziejczyk zaprosiła do współpracy tancerzy: Ramonę Nagabczyńską, Karolinę Wołkowiecką, Filipa Szatarskiego i Karola Tymińskiego oraz artystę multimedialnego Lecha Rowińskiego. I prawie dokładnie sześć lat temu rozpoczęła się ich wspólna przygoda -  w Belgradzie w ramach interdyscyplinarnego projektu artystycznego "Rezonans" Polska-Serbia-Szwajcaria. "Brith Out...", podobnie jak inne spektakle w ramach Archiwum Ciała, jest próbą zabrania głosu w dyskusji o wydobywaniu dawnych choreografii na dzisiejszą scenę. Janusz Marek, kurator Międzynarodowych Spotkań Sztuki Akcji Rozdroże powiedział przy okazji premiery warszawskiej tego spektaklu w 2008 roku, że jego technika taneczna opiera się na improwizacji, ale obejmuje także różne estetyki ruchu, połączone motywem rekonstrukcji. Interesujące wydały mu się także, wizualnie obrazy ciał - ruchomych rzeźb, które kreują sytuację parateatralnego doświadczenia...

W pierwszej fazie pracy nad spektaklem, artyści zajęli się kompletną rekonstrukcją (taneczną i muzyczną) inspirowanego tańcem podhalańskim "Krzesanego" Conrada Drzewieckiego, którego premiera odbyła się w 1977 roku w Poznaniu. A zakończyli - instalacją ułożoną dla pięciu tancerzy w przestrzeni galeryjnej, w której jak wyjaśniają sami - nie ma śladu po tańcu w kole i nie ma ludowych kostiumów. Bo to podobno zupełnie nowe dzieło - choreograficzny palimpsest.

Monika Nawrocka-Leśnik, Anna Solak

• Archiwum Ciała - październik:

• Panel dyskusyjny "Co ma wspólnego archeologia z teatrem/tańcem? O różnych sposobach uobecniania dawnych arcydzieł tańca"
• 11.10, g. 18, Scena Nowa CK Zamek
• wstęp wolny

• "Whatever" - premiera
• 11.10. g. 20, Sala Wielka CK Zamek
• bilety: 15/20 zł

• "Brith Out" - spektakl/ instalacja taneczna
• 30.10, g. 20, Sala Wystaw CK Zamek
• bilety: 15/20 zł