Kultura w Poznaniu

Muzyka

opublikowano:

Wizje nie z tego świata

W związku z tegorocznym jubileuszem 100-lecia urodzin Stanisława Lema w poniedziałek 29 listopada w Centrum Kultury Zamek odbędzie się koncert Stanisław Lem - inspiracje. Sepia w obrazie, słowie i dźwięku. To interdyscyplinarne wydarzenie, w którym literatura łączy się z muzyką i filmem animowanym.

, - grafika artykułu
Sepia Ensemble, fot. Katarzyna Zalewska

- Chcieliśmy zrealizować projekt o charakterze synkretycznym. Od kilku lat zastanawialiśmy się, jak połączyć różne rodzaje sztuk na jednym koncercie - począwszy od sztuki pisanej, po plastyczną. A że Lem swoją twórczością świetnie wpisuje się w futuryzm muzyki współczesnej, stwierdziliśmy, że stulecie jego urodzin będzie ku temu świetną okazją - mówi Tomasz Sośniak, pianista z Sepia Ensemble - zespołu, który zainicjował to przedsięwzięcie. - Stanisław Lem tworzył wizje nie z tego świata. Wyprzedzał umysłem swoją epokę. Stwierdziliśmy, że trzeba przypomnieć poznańskiej publiczności o tak wartościowej postaci - dodaje.

Zwracając uwagę na dużą liczbę osób zaangażowanych w Stanisław Lem - inspiracje. Sepia w obrazie, słowie i dźwięku, czy znaczną ilość oryginalnych, premierowych utworów artystycznych przygotowanych w jego ramach trzeba przyznać, że skala tego artystycznego przedsięwzięcia jest doprawdy olbrzymia. Koncert połączony z pokazem animacji będzie prawdopodobnie jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych tego roku w Poznaniu.

- Na zrealizowanie naszego projektu udało się nam uzyskać fundusze z Urzędu Miasta w Poznaniu i Fundacji PZU. Zaprosiliśmy do współpracy czworo poznańskich kompozytorów - Rafała Zapałę, Jakuba Królikowskiego, Szymona Józwiaka i Ewę Fabiańską-Jelińską. Są to osoby już zaprzyjaźnione z zespołem Sepia Ensemble, którzy nie raz zajmowały się pisaniem dla nas utworów. Przy tej okazji po raz pierwszy zdecydowaliśmy się na współpracę z Jakubem Królikowskim jako kompozytorem. Udało się nam również namówić Szymona Józwiaka, który jest klarnecistą w Sepia Ensemble, aby zaaranżował muzykę do dwóch animacji. Z kolei Rafał Zapała był jednym z założycieli zespołu i stąd wielokrotnie mieliśmy już okazję razem działać. Nie ukrywam, że Ewa Fabiańska-Jelińska jest prywatnie moją żoną. To kompozytorka na stałe związana z Sepia Ensemble. Wraz z nią i Tomkiem Sośniakiem jesteśmy grupą organizacyjną zespołu, która pracuje nad pozyskiwaniem środków na kolejne przedsięwzięcia - tłumaczy Wojciech Jeliński, puzonista.

Początkowo artyści z Sepia Ensemble zakładali zaangażowanie dwóch animatorów, lecz ostatecznie udało się im zebrać znacznie więcej twórców. Swoje filmy zaprezentują osoby z Uniwersytetu Artystycznego im. M. Abakanowicz w Poznaniu - studenci Agata Piasecka, Dana Danylova, Kaja Szałankiewicz, Aleksandra Łojowska, Julia Głaszczka, Jakub Kostewicz, Daria Kruszka, Zuzanna Michalska i Weronika Nowacka, oraz wykładowcy Miłosz Margański i Jakub Baniak.

Ścieżki dźwiękowe do poszczególnych animacji będą znacznie się od siebie różnić, co sprawi, że trudno będzie uznać Stanisław Lem - inspiracje za spektakl jednorodny i monotonny. - Każdy z tych czterech kompozytorów posiada zupełnie inny rodowód kompozytorski i ma własny, niepowtarzalny styl. Trzeba przyznać, że znacznie się wyróżniają na kompozytorskiej mapie Poznania. Co prawda utwory Ewy Fabiańskiej-Jelińskiej mają czasem cechy klasycyzujące, ale zarazem wykorzystuje ona w nich sonorystykę instrumentów akustycznych. Z kolei Rafał Zapała i Jakub Królikowski sięgają w kompozycjach po środki elektroniczne. Natomiast Szymon Józwiak skupia się na spektralizmie - na tym, z czego dokładnie zbudowany jest dźwięk. Rozpiętość kompozytorska między nimi wszystkimi jest więc dość duża i bardzo nam na tym zależało - objaśnia Tomasz Sośniak.

Wydarzenia Stanisław Lem - inspiracje. Sepia w obrazie, słowie i dźwięku nie należy traktować jako koncertu z projekcją animacji, a raczej jako reżyserowany spektakl z oprawą sceniczną. Muzykę skomponowaną przez czwórkę kompozytorów, a inspirowaną Bajkami robotów Lema, wykona pełen skład Sepii Ensemble: Paulina Graś-Łukaszewska na flecie, Paulina Kończal na oboju, Szymon Józwiak na klarnecie, Wojciech Jeliński na puzonie, Tomasz Sośniak na fortepianie, Aleksandra Dzwonkowska-Wawrzyniak na perkusji, Olga Winkowska na skrzypcach, Ostap Manko na skrzypcach, Kamil Babka na altówce oraz Anna Szmatoła na wiolonczeli. Zespół wesprze na instrumentach elektronicznych Jakub Królikowski. Całością zadyryguje Andrei Yakushau. To białoruski dyrygent, który jest obecnie związany z ośrodkami w Poznaniu i Warszawie. Funkcję lektora podczas tego wydarzenia będzie pełnić Andrzej Marciniak, aktor związany z Poznaniem. Za reżyserię i koordynację elementów przedstawienia odpowiada Teresa Nowak.

Zespół Sepii Ensemble powstał w 2012 roku - a w przyszłym roku będzie świętować pierwsze dziesięciolecie swojej działalności. Został założony z inicjatywy dwóch poznańskich kompozytorów - Rafała Zapały i Artura Kroschla. - Na początku, przez pierwszych kilka lat, skład zespołu się zmieniał i mieliśmy pewne zmiany personalne. W dziewiątym roku działalności nasz skład jest już wyklarowany. Jako Sepia Ensemble współpracujemy też z różnymi muzykami. Podczas koncertu na Poznańskiej Wiośnie Muzycznej nasz zespół powiększył się o waltornię, trąbkę, fagot i kontrabas - opowiada Wojciech Jeliński.

- Mieliśmy też okazję współpracować z Gośką Isphording, znaną współczesną klawesynistką. Nie trzymamy się również jednego dyrygenta, co daje naszemu zespołowi świeże podejście do muzyki współczesnej. Dzięki temu za każdym razem współpraca przebiega zupełnie inaczej. Ze swojej strony dyrygenci zwracają uwagę zawsze na coś innego, a my się od nich stale uczymy. Jest to dla nas pole do ciągłego rozwoju. Muszę przyznać, że w ramach akademickich nie ma zazwyczaj czasu na kwestie związane z wykonawstwem muzyki współczesnej - przyznaje Tomasz Sośniak.

Przedsięwzięcie Stanisław Lem - inspiracje. Sepia w obrazie, słowie i dźwięku jest zupełnie inne względem dotychczasowych działań Sepia Ensemble - także pod względem swojej imponującej skali. - Uważam, że to bardzo duży projekt. Publiczność usłyszy nowe kompozycje i zobaczy nowe animacje. Oczywiście zarejestrujemy to wydarzenie, aby udostępnić je na naszych profilach w mediach społecznościowych, a także na platformie YouTube. Chcemy, aby ten projekt, przetłumaczony na język angielski, był dostępny również w kontekście międzynarodowym. Planujemy także tłumaczenie na język migowy. Mamy nadzieję, że oddając hołd dla twórczości Stanisława Lema dotrzemy do szerokiego grona odbiorców - zapowiada Wojciech Jeliński.

- W tak dużym projekcie jeszcze nie uczestniczyliśmy. Biorą w nim udział nie tylko muzycy i animatorzy, ale i scenografowie, reżyserka, aktor, nie mówiąc już o wsparciu osób zajmujących się grafikami czy marketingiem. Do tej pory nie dysponowaliśmy takimi środkami ludzkimi i finansowymi. Można powiedzieć, że jest to nasz największy projekt spośród tych, za które byliśmy w całości odpowiedzialni. Oczywiście uczestniczyliśmy już w bardzo dużych przedsięwzięciach - choćby i w operach. Paraliśmy się nie tylko muzyką instrumentalną, ale i operową czy teatrem instrumentalnym - zaznacza Tomasz Sośniak.

Projekt Stanisław Lem - inspiracje. Sepia w obrazie, słowie i dźwięku powstał dzięki współpracy Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu, Uniwersytetu Artystycznego im. M. Abakanowicz w Poznaniu oraz CK Zamek w Poznaniu. Jest to pierwsze wydarzenie artystyczne Sepia Ensemble odbywające się pod hasłem Sepia w obrazie, słowie i dźwięku. W kolejnych latach muzycy chcą kontynuować planowany przez siebie cykl.

Marek S. Bochniarz

  • Stanisław Lem - inspiracje. Sepia w obrazie, słowie i dźwięku, w ramach Moja Muzyka #90
  • 29.11, g. 19.30
  • Sala Wielka CK Zamek
  • wstęp: bezpłatne wejściówki

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2021