Dla niewolników przywożonych masowo z zachodniej Afryki na haitańskie plantacje cukru wudu, powstałe w zetknięciu wierzeń afrykańskich z indiańską kulturą i religią katolicką, było nicią wiążącą ich z domem i przodkami, spajało wspólnotę i stanowiło symbol oporu. Wudu było długo religią nieoficjalną i praktyką podziemną, tłumioną zarówno przez rząd, jak i przez duchowieństwo katolickie. Dopiero na początku XXI wieku stało się na Haiti jedną z religii państwowych.
Spektakl The Divine Cypher (Boski krąg) nie jest dokumentalną pracą na temat historii haitańskich tańców i pieśni rytualnych, lecz - jak mówi reżyserka - hołdem dla rewolucyjnego piękna ludu Haiti, z przeszłości, przyszłości i teraźniejszości. Anę Pi interesuje miejsce wudu we współczesnej haitańskiej wyobraźni, sposób, w jaki funkcjonuje we współczesnych tańcach miejskich. Samo słowo "cypher" odnosi się zarówno do otwartego magicznego kręgu, w którym wykonywano rytualne tańce wudu, jak i do kręgu, w którym toczą się współczesne taneczne bitwy uliczne (np. w breakdance). Spektakl Any Pi jest podróżą w czasie, łączy przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, taniec i obraz, wyobrażenie i rzeczywistość. Jest również dialogiem z legendarną artystką-badaczką zafascynowaną kulturą Haiti - Mayą Deren. Ikona amerykańskiej awangardy filmowej, która zasłynęła radykalną subiektywizacją doświadczenia czasu i przestrzeni w kinie, przebywała na Haiti w latach 1947-1954. Zintegrowała się z lokalną społecznością przeprowadzającą rytuał, brała udział w ceremoniach, a w końcu przeszła inicjację w praktykę wudu. Efektem jej pobytu jest niejednorodne dzieło, obejmujące wiele godzin materiału filmowego, ogromny zbiór dźwięków, serię zdjęć rejestrujących życie społeczne na Haiti, album muzyczny Voices of Haiti, fundamentalne studium antropologiczne Divine Horsemen. The Living Gods of Haiti (dosłownie Boski jeźdźca. Żyjący bogowie Haiti*) oraz liczne wykłady, które Deren prowadziła przez kilka lat po powrocie do Nowego Jorku. Filmu nigdy nie zrealizowała. Ukazał się on po jej śmierci, pt. Divine Horsemen, zmontowany przez jej trzeciego męża. W spektaklu The Divine Cypher znajdują się liczne odniesienia do dzieła amerykańskiej badaczki, która dla Any Pi stała się pośredniczką, duchową przewodniczką po rzeczywistości i kulturze Haiti oraz partnerką w "rozmowie". Spektakl jawi się jako spotkanie dwóch kobiet, które poddają refleksji sposób obrazowania haitańskich rytualnych gestów i ich miejsce we współczesnej pamięci ruchowej. Słowo "cypher" można zatem interpretować również jako krąg, w którym taniec Any Pi łączy się z archiwalnymi obrazami i głosami.
* W języku polskim książka ukazała się w 2000 roku pod tytułem Taniec nieba i ziemi. Bogowie haitańskiego wudu, nakładem Wydawnictwa A, w tłumaczeniu Małgorzaty Wiśniewskiej i Zbigniewa Zagajewskiego.
PO PRZEDSTAWIENIU ODBĘDZIE SIĘ ROZMOWA Z JEGO CHOREOGRAFKĄ, ANĄ PI.
Bilety - 40 zł (N) i 25 zł (U)
opr.sw
Zobacz malta-festival.pl/
