Kultura w Poznaniu

Kultura Poznań - Wydarzenia Kulturalne, Informacje i Aktualności

opublikowano:

Zaczytani w opowieściach

CK Zamek już po raz trzeci - bo pierwsza edycja Festiwalu Fabuły odbyła się w 2014 roku, a organizowany jest co dwa lata - zaprasza do rozmów i warsztatów na temat najważniejszych zjawisk w polskiej prozie współczesnej.

. - grafika artykułu
Ilona Witkowska, fot. materiały organizatorów

Uczestnicy, zaproszeni goście i publiczność spotkają się po to, by rozmawiać o fabułach we wszelkich odmianach prozy - zarówno wysoko artystycznej, jak i w biografiach, reportażach, kryminałach, thrillerach czy romansach. Festiwal pod okiem kuratora Marcina Jaworskiego z Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM został pomyślany tak, by mogli się na nim spotkać twórcy i miłośnicy wszelkiego gatunku prozy, wszyscy fani i praktycy sztuki opowieści, niezależnie od światopoglądów czy poetyk.

Przyglądając się różnorodnym przejawom opowiadania prawdziwych i zmyślonych historii, twórcy festiwalu stawiają pytania nie tylko o stan i upodobania współczesnej polskiej literatury, ale rozmawiają również o społeczeństwie, które chce takie teksty czytać i tworzyć. Literatura, jako przejaw współczesnych idei, poglądów i przemian, zawsze jest doskonałą okazją, by zastanowić się i - co najważniejsze - opowiedzieć, kim dziś jesteśmy, jak się czujemy, co jest dla nas ważne.

Opowieści z przeszłości

Festiwal to przede wszystkim miejsce, gdzie każdy może porozmawiać ze znamienitymi zaproszonymi twórcami, którzy chętnie opowiadają o tym, czym jest dla nich pisarstwo i budowanie opowieści o świecie. Przekrój gości odzwierciedla przede wszystkim najważniejsze wydarzenia literackie dwóch ostatnich lat oraz najpopularniejsze tematy literackie. Jednym z nurtów, którego nie da się teraz w sztuce przeoczyć, jest zainteresowanie kulturą lat 90. Na festiwalu będziemy mogli wysłuchać paneli poświęconych tym czasom oraz transformacji, a także porozmawiać z Olgą Drendą czy Marcinem Wichą.

Drenda jest między innymi autorką Duchologii polskiej - książki o przedmiotach oraz zwyczajach lat 80. i 90., w której przypomina takie smaczki, jak kasety wideo, pierwsze adidasy i reklamy. Wicha był w ubiegłym roku nominowany do Paszportu Polityki za książkę Rzeczy, których nie wyrzuciłem, w której poprzez ważne dla siebie przedmioty żegna się z matką. W 2015 roku wydał Jak przestałem kochać design - gdzie opowiada o rzeczach i projektowaniu z lat 80. oraz 90., które ukształtowały nasz współczesny smak estetyczny. Bez tamtej transformacji dziś bylibyśmy pewnie innymi ludźmi.

Kolejne ważne książki ubiegłego roku to publikacje o Stanisławie Lemie, który stał się również jednym z kluczowych tematów krakowskiego Festiwalu Conrada. W Poznaniu spotkają się Agnieszka Gajewska, autorka Zagłady i gwiazd, oraz Wojciech Orliński, który opublikował niedawno biografię Lem. Życie nie z tej ziemi. Na tym spotkaniu publiczność z pewnością pozna nieznane dotąd fakty z życia najważniejszego polskiego pisarza fantastycznego i jednego z najbardziej znanych polskich twórców na świecie. To wydarzenie będzie tym bardziej wyjątkowe, bo spotkać się na nim mogą zarówno czytelnicy fantastyki, jak i literatury faktu - a takie właśnie łączenie opowieści z odległych wymiarów jest istotą tego festiwalu. Fabuła nie poddaje się tu żadnym granicom.

Rozmowy o kanonie

Interesującym zadaniem, jakie postawił przed sobą tegoroczny festiwal, są rozmowy o kanonie - szkolnym, polskim, światowym - w których uczestnicy będą się mierzyć z wielkimi mitami literatury. W tym cyklu wysłuchamy np. wykładu prof. Ryszarda Koziołka, autora m.in. esejów wydanych przez Czarne w zbiorze Dobrze się myśli literaturą. W 2009 roku opublikował Ciała Sienkiewicza i właśnie z Henrykiem Sienkiewiczem zmierzy się ponownie w Poznaniu. Ten wykład z pewnością zgromadzi tych, którzy bez autora Krzyżaków nie wyobrażają sobie polskiej literatury, a także jego zagorzałych przeciwników.

Kolejną lekturą, która zostanie opowiedziana na nowo, będzie Lalka Bolesława Prusa. Zajmie się nią Inga Iwasiów - pisarka, naukowiec i krytyczka, która z pewnością przyjrzy się Prusowi z perspektywy feministycznej.

Okiem tłumacza

Polska proza nie istniałaby jednak w swojej dzisiejszej formie bez wpływów literatur zagranicznych, dlatego na festiwal zaproszono również tłumaczy. To oni przenoszą obce teksty do rodzimego języka literackiego, wzbogacając go, a czasem nawet tworząc na nowo. Ponieważ o tłumaczach często się zapomina, Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury zaprasza m.in. na wystawę Zobaczyć tłumacza w Holu Wielkim CK ZAMEK oraz na śniadanie tłumaczy W Bramie, podczas którego będzie można na żywo rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące pracy przekładowej.

Literackie zmagania

Kontynuując najstarsze tradycje literackich spotkań, twórcy festiwalu zapraszają też pisarzy - zarówno tych z dużym dorobkiem, jak i początkujących - do różnorodnych pisarskich konkursów. Dla zwolenników improwizacji pomyślane zostały Drugie Ogólnopolskie Mistrzostwa Slamu Poetyckiego, a dla tych mniej oswojonych ze sceną - konkurs na opowiadanie o miłości. Do 6 kwietnia można było nadsyłać propozycje tekstów, spośród których jury wybierze trzy nagrodzone.Ten na pierwszy rzut oka banalny i bardzo szeroki temat, jakim jest miłość, nie jest w istocie łatwy, ale z pewnością może zaowocować wieloma pięknymi tekstami.

Podczas Festiwalu Fabuły odbędzie się także wręczenie Poznańskiej Nagrody Literackiej. To dość nowa nagroda kulturalna, ustanowiona w 2015 roku. Przyznaje się ją w dwóch kategoriach: za wybitne zasługi dla polskiej literatury i kultury (Nagroda im. Adama Mickiewicza) oraz za znaczący, innowacyjny dorobek w dziedzinie literatury, humanistyki, popularyzacji kultury literackiej dla twórcy, który nie ukończył 35. roku życia (Nagroda - Stypendium im. Stanisława Barańczaka).

W ubiegłym roku Laureatami Poznańskiej Nagrody Literackiej zostali Tadeusz Sławek i Małgorzata Lebda. W tym roku nominowani do Nagrody im. Stanisława Barańczaka zostali Szczepan Kopyt, Wiktor Marzec i Ilona Witkowska. Nazwisko tegorocznego laureata zostanie ogłoszone 25 maja na gali w Centrum Kultury ZAMEK. 

Znamy już natomiast nazwisko Laureata Nagrody im. Adama Mickiewicza. To Anna Bikont, dziennikarka, reporterka i pisarka, autorka m.in. takich książek jak I ciągle widzę ich twarze. Fotografia Żydów Polskich, My z Jedwabnego czy Sendlerowa. W ukryciu, współautorka (razem z Joanną Szczęsną) znakomitej biografii Wisławy Szymborskiej Pamiątkowe Rupiecie.

Nie trzeba oczywiście startować w konkursach, aby czerpać przyjemność z obcowania z literaturą. Najważniejsze dla wielu festiwalowiczów będą spotkania osób, które piszą, czytają, tworzą i słuchają opowieści w przeróżnych formach. Opowiadanie należy do jednych z najstarszych przejawów kultury i praktycznie każdy może mieć w nim swój udział. Dlatego warto się spotkać, porozmawiać i zachwycić się tym, że nadal chce nam się czytać i pisać fabuły. W końcu sami jesteśmy opowieściami - każdy inną.

Anna Tomczyk

  • Festiwal Fabuły
  • 21-26.05
  • CK Zamek
  • wstęp wolny (na wybrane wydarzenia obowiązują zapisy), bilety na projekcje filmowe: 10 zł 

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2018