Kultura w Poznaniu

Sztuka

opublikowano:

Opowieść żyje dzięki obrazom

Jest autorką ilustracji do osiemnastu książek, z których siedem ukazało się w Polsce. W 2013 roku otrzymała nagrodę Polskiej Sekcji IBBY w kategorii najlepsza książka roku za Księcia w cukierni, za piękne ilustracje do opowieści Marka Bieńczyka i niezwykłą formę książki, zaprojektowanej jako harmonijka. Sztuka Joanny Concejo zdobywa coraz większe uznanie, za swój styl jest uwielbiana przez odbiorców na całym świecie.

. - grafika artykułu
"Death&resurection", rys. Joanna Concejo

Prace Joanny Concejo po raz pierwszy zostały dostrzeżone w 2002 roku na Busan Biennale w Korei, gdzie artystka zaprezentowała swoje instalacje. W kolejnych latach uczestniczyła również w wystawach sztuki współczesnej w Chelles, Berlinie i Paryżu. Później na pewien czas porzuciła życie artystyczne na rzecz domowego zacisza, by w 2004 odnieść kolejny sukces - jej prace zostały zakwalifikowane na Bologna Children's Book Fair.

Między wierszami

Profesor Grzegorz Marszałek, kierownik I Pracowni Plakatu, u którego Concejo uzyskała w 1998 roku dyplom z rysunku i ilustracji, tak o niej mówi w rozmowie z "Forum Akademickim": - Studenci często usiłują zilustrować dosłownie to, co zostało zapisane. Mówię wtedy: "Zostaw pewne sprawy wyobraźni czytelnika, daj swój komentarz, zobacz, co jest między wierszami". Autor i ilustrator powinni się wzajemnie uzupełniać. Świetnie potwierdza to przykład Joanny Concejo, która robiła u mnie dyplom z ilustracji, a teraz wydaje książki w Polsce, we Włoszech, we Francji, wystawia swoje prace. Ma fantastyczne pomysły - opowiada prof. Marszałek.

Joanna Concejo urodziła się w 1971 roku w Słupsku. Jej życie od samego początku było związane ze sztuką - ukończyła liceum plastyczne w Koszalinie, a następnie ówczesną Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu na Wydziale Grafiki. To ważny moment w życiu artystki, doświadczenie zdobyte dzięki poznańskiej uczelni pozwoliło jej bowiem odnaleźć własną drogę artystyczną. Obecnie Concejo jest autorką ilustracji do osiemnastu książek, z których siedem ukazało się w Polsce. Pierwszą polską publikacją artystki był Dym. W 2013 roku otrzymała nagrodę Polskiej Sekcji IBBY w kategorii najlepsza książka roku za Księcia w cukierni, nie tylko za piękne ilustracje do opowieści Marka Bieńczyka, ale i niezwykłą formę książki, zaprojektowanej jako ponadsześciometrowa harmonijka. Swoją najnowszą publikację, Zgubioną duszę (2017), Concejo wydała wraz z Olgą Tokarczuk.

Warto wspomnieć także o polskich wydawnictwach, z którymi współpracuje artystka. Najwięcej pozycji Concejo wydała oficyna Tako. Są to: Dym Antόna Fortesa (2011), Czerwony Kapturek Braci Grimm (2015) i Dzikie łabędzie Hansa Christiana Andersena (2017). Dwie inne książki ukazały się dzięki wydawnictwu Format - Książę w cukierni (2013) i Zgubiona dusza (2017), a za sprawą znajdującej się w podpoznańskim Lusowie oficyny Wolno - Kiedy dojrzeją porzeczki (2017).  

Charakterystyczny styl, unikalne podejście

Jeszcze więcej jej prac wydano poza granicami Polski. Artystka brała udział w następujących projektach: jej autorstwa Il signor Nessuno (wydawnictwo Topipittori), Henriego Mueniera Grand et petit (wydawnictwo L'Atelier du Poisson Soluble), jej autorstwa i Giovanny Zaboli L'Angelo delle scarpe (wydawnictwo Topipittori), Antóna Fortesa Humo (wydawnictwo OQO, w Polsce wydawnictwo Tako), Janine Teisson Au clair de la nuit (wydawnictwo Motus), Palomy Sánchez Ibarzábal Cuando no encuentras tu casa (wydawnictwo OQO), Hansa Christiana Andersena I cigni selvatici (wydawnictwo Topipittori, w Polsce - Tako), jej autorstwa i Sébastienna Joannieza Entrez! (wydawnictwo Rouergue), Artura Abata Zimbo (wydawnictwo OQO), jej autorstwa i Lucii Tumiati Barbieri Una stella nel buio (wydawnictwo Topipittori), Nicole Blanche Mezzadonny Un pas à la fois (wydawnictwo Notari) i jej autorstwa i Jeana-François Chabasa Les fleurs parlent (wydawnictwo Casterman).

Prace Concejo stały się częścią serii Empik Art, a w 2017 roku, w ramach Art Event, ilustratorka zaprojektowała plakat dla IKEA, którego tematem są spotkania z ludźmi, a zwłaszcza z rodziną, przy stole, gdzie każdy może podzielić się różnymi historiami - zarówno radosnymi, jak i smutnymi.

Sztuka Joanny Concejo zdobywa coraz większe uznanie, uwielbiana przez odbiorców na całym świecie, bo ważnym powodem sukcesu autorki jest przede wszystkim bardzo rozpoznawalny styl. W jej książkach ilustracje dopełniają tekst i jego interpretację, będąc głównym elementem nastroju opisywanej historii - opowieść żyje dzięki obrazom. Ilustracje Concejo kojarzą się przede wszystkim ze specyficzną kolorystyką, uzyskaną głównie dzięki wykorzystaniu ołówka i kolorowych grafitów. Autorka często posługuje się kontrastami bieli, czerni i innych barw, co nadaje wyróżnianym w ten sposób elementom znaczenie symboliczne. W ten sposób obrazowana jest np. obecność natury: pięknej, niezmiennej i nieco obojętnej na los bohaterów różnych opowieści (np. Dzikie łabędzie, Dym). Concejo jest autorką niezwykle wrażliwą na piękno przyrody, czego przejawem jest wyjątkowa dbałość o szczegóły - liście, kwiaty, owoce czy owady towarzyszą nam niemal w każdej opowieści. Zabieg ten wydaje się wiązać z ogólnie przyjętą przez artystkę strategią obrazowania tekstu. Polega ona na dwojakim sposobie ilustrowania opowieści ­- bardziej dosłownym, skoncentrowanym na odzwierciedleniu słowa, i bardziej swobodnym, opartym na wyobraźni artystki, która snuje pewne przypuszczenia i wiele dodaje od siebie.

Ciekawym zabiegiem artystycznym stosowanym przez Concejo jest także wyjątkowa ulotność. Efekt rozmycia postaci czy prezentacja jedynie jej zarysu koresponduje z tematami takimi jak przemijanie czy nieuchwytność wspomnień. Czasami autorka idzie też o krok dalej, starając się pokazać kilka nakładających się punktów czasowych, stosując zabieg podobny do klatek animacji, jak np. w Kiedy dojrzeją porzeczki.

I choć do jej sukcesu przyczynił się zwłaszcza charakterystyczny styl, to fenomen twórczości Concejo polega także na czymś więcej. Każda jej książka jest bowiem jedyna w swoim rodzaju, działając inaczej na każdego odbiorcę. Autorka za każdym razem potrafi czymś nas zaskoczyć, zawsze będąc w stanie dotrzeć do innych zakamarków duszy. Każda praca Concejo to w istocie zaproszenie do wspólnego przeżywania, ukazane pod postacią małych, grafitowych arcydzieł, które na chwilę mogą stać się także naszym światem - to największy sukces Joanny Concejo.

Agnieszka Krzesińska

  • spotkanie z Joanną Concejo
  • 5.12, g. 18
  • Bookowski, CK Zamek
  • wstęp wolny
  • wernisaż wystawy prac Joanny Concejo Ślady i dukty
  • 6.12, g. 18
  • Galeria Curators'Lab, ul. Nowowiejskiego 12 (wystawa także w Design UAP)
  • wstęp wolny
  • czynna do 31.01.2019

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2018