Kultura w Poznaniu

Książki

opublikowano:

Urodziny Lecha Raczaka. Czuj się zaproszony!

Wydawnictwo Miejskie Posnania i Scena Robocza zapraszają 26.01 na promocję III tomów "Pism Teatralnych" Lecha Raczaka oraz jego 67. urodziny.

Kadr z filmu "Lecha Raczaka gry z czasem", fot. TVP Poznań - grafika artykułu
Kadr z filmu "Lecha Raczaka gry z czasem", fot. TVP Poznań

Nakładem Wydawnictwa Miejskiego Posnania ukazały się właśnie teksty wybitnego reżysera, współzałożyciela Teatru Ósmego Dnia, od dwóch dekad podążającego własną artystyczną drogą. Są one zapisem jego twórczych dokonań oraz rzadkim świadectwem kontrkulturowego przełomu, który dokonał się w polskiej sztuce w latach 70. ubiegłego wieku, a także późniejszych skutków tego przełomu: zarówno artystycznych, jak społecznych.

"Więcej niż jedno życie. Kreacje zbiorowe Teatru Ósmego Dnia (1977-1985). Postazapisy"

Na ten tom składają się postzapisy legendarnych przedstawień Teatru Ósmego Dnia, z którym Raczak pracował przez 30 lat: "Więcej niż jedno życie", "Ach, jakże godnie żyliśmy", "Przecena dla wszystkich" i "Piołun". Przedstawienia powstały w latach 70. i 80. ubiegłego wieku. Nie były efektem wystawienia konkretnego dramatu czy adaptacji jakiegoś utworu literackiego. Rodziły się za sprawą "kreacji zbiorowej", oryginalnej metody wypracowanej właśnie w Teatrze Ósmego Dnia. Wybitny krytyk teatralny Konstanty Puzyna nazywał ją metaforycznie "pisaniem na scenie". Aktorzy Ósemek zajmowali się teatrem, ale bardzo aktywnie angażowali się też w życie społeczne, działali w opozycji. Ich przedstawienia to akty artystyczne, ale także akty buntu wobec świata, z którym nie chcieli się godzić. Przypłacili to represjami, szykanami, zakazami grania, a w końcu emigracją.

"Plac Wolności i inne scenariusze teatralne 1982-2010"

Tom wydany przy współpracy Malta Poznań Festival zawiera autorskie scenariusze spektakli Lecha Raczaka. We "Wzlocie" inspirowanym poezją Ospia Mandelsztama grali aktorzy poznańskiego Teatru Ósmego Dnia. W "Truciznach Cagliostra" - aktorzy Teatro Arca z Catanii. "Łatwe umieranie" zrealizowane zostało z pospolitym ruszeniem aktorów poznańskich z różnych zespołów teatralnych. "Plac Wolności" i "Czas Terroru" powstały zaś w legnickim Teatrze im. H. Modrzejewskiej, szczególnie przez Raczaka lubianym. Większość z tych przedstawień oglądaliśmy w Poznaniu podczas festiwalu Malta.

"Szaleństwo i metoda. 48 tekstów o teatrze"

Twórczości Raczaka od zawsze towarzyszyła refleksja zapisywana najpierw na maszynie, a potem na klawiaturze komputera. Część tekstów zamieszczonych w tomie III była publikowana w programach do kolejnych przedstawień, w biuletynach teatru studenckiego lat 70., w prasie codziennej i teatralnej, w rozmaitych opracowaniach. Niektóre ukazują się jednak po raz pierwszy. Raczak pisze przede wszystkim o teatrze, o tym jak ewoluowały jego poglądy na tę dziedzinę sztuki. Nigdy nie odrywa jej jednak od życia: najpierw to życie ma przede wszystkim charakter społeczny, z czasem staje się coraz bardziej indywidualnym aktem. To opowieść nie tylko dla miłośników Melpomeny.

  • Promocja "Pism Teatralnych" Lecha Raczaka
  • Scena Robocza
  • ul. Grunwaldzka 55/1
  • 26.01

program:

od g. 15.30. Raczak z taśmy

Prezentacja filmów dokumentalnych poświęconych twórczości Lecha Raczaka:

- o pracy nad "Orbis Tertius" Teatru Sekta (reż. Jacek Kubiak), ok.30'

- o pracy nad "Edmondem" Davida Mameta w Teatrze Polskim w Poznaniu (reż. Ewa Wanat), ok.30'

- o pracy nad "Tryptykiem Rewolucyjnym" ("Dziady", "Marat-Sade", "Czas terroru") w Teatrze im. H. Modrzejewskiej w Legnicy (reż. Jolanta Kowalska), ok.30'

g. 17. Lecha Raczaka gry z czasem

Premierowy pokaz filmu zrealizowanego w TVP Poznań przez Agnieszkę Nawrocką, Adama Talarka, Dariusza Migdalskiego, Michała Pateckiego, Katarzynę Janyskę-Cyris.

g. 18. Jak zmieścić teatr w książce?

Czytanie performatywne fragmentów postzapisów przedstawień i scenariuszy teatralnych Lecha Raczaka zamieszczonych w dwóch pierwszych tomach "Pism teatralnych" przygotowane przez Janusza Stolarskiego. Dyskusja z udziałem poznańskich teatrologów i kulturoznawców na temat twórczości teatralnej Lecha Raczaka, w której wezmą udział: prof. Elżbieta Kalemba-Kasprzak, prof. Izabela Skórzyńska, prof. Juliusz Tyszka - redaktor publikacji.

g. 20. Peany, hymny, pomniki i pląsy

Pean pióra Macieja Rembarza, hymn skomponowany przez Pawła Palucha, monument dłuta Bohdan Cieślaka, pląs w stylu Jacka Hałasa, a także wszelkie inne prezenty urodzinowe dla Lecha Raczaka.

Lech Maria Raczak urodził się 27 stycznia 1946 r. w Poznaniu. W 1969 ukończył Wydział Polonistyki Uniwersytetu Poznańskiego. Od 1964 związany był z Teatrem Ósmego Dnia jako jego współzałożyciel, aktor, reżyser, a od 1968 także szef zespołu, który wyrastał z tradycji teatru studenckiego i nadawał ton polskiemu ruchowi alternatywnemu: artyści zaangażowani w opozycję wobec socjalistycznych władz, poddawani politycznym represjom, radykalnie reformowali też język sztuki. Po rozstaniu z Teatrem Ósmego Dnia Lech Raczak na cztery lata związał się poznańskim Teatrem Polskim: reżyserował tam, a w latach 1995-1998 był dyrektorem artystycznym. Od 1993 do 2011 roku był szefem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Malta w Poznaniu (dziś maltafestival). Reżyseruje w Polsce (Poznań, Legnica, Gniezno, Warszawa) i we Włoszech (gdzie mieszka na stałe od 1998 roku), w teatrach dramatycznych i eksperymentalnych; prowadzi warsztaty aktorskie i reżyserskie, jest profesorem wizytującym w pracowni Zjawisk Teatralnych poznańskiego Uniwersytetu Artystycznego.