Socjolog i antropolog Wiktor Marzec jest autorem książki "Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne", która ukazała się na rynku wydawniczym w zeszłym roku. Za swoje dzieło teoretyczne twórca wspomnianego tekstu badawczego nominowany został do poznańskiego Stypendium im. Stanisława Barańczaka. To właśnie ta książka stanowić będzie podstawę rozmowy, która rozwinie się na tle wystawy "Wolność to dopiero początek". Spójność tematyczna jest tutaj nieprzypadkowa. Spotkanie z badaczem odbędzie się w ramach projektu "Pochwała wolności", który stanowi cykl wykładów i rozmów z wybitnymi polskimi humanistami. Poprzednimi gośćmi byli między innymi Agata Bielik-Robson czy Anna Bikont. Rozmowę z Wiktorem Marcem poprowadzi filozof i eseista Tomasz Stawiszyński.

Jak wiadomo, historii nie piszą wyłącznie władcy i politycy. Jest też przeżyciem grup na co dzień uznawanych za tło wielkich wydarzeń ze szkolnych podręczników. Ludzie pracy: chłopi, pracownicy i pracownice fabryk zwykle wycinani z pierwszego szeregu działań politycznych, najczęściej funkcjonują w powszechnej świadomości Polaków jako trybiki wolnościowej maszyny, a nie jej silnik. Systematyczne milczenie na temat wyzysku oraz cierpienia rzeszy ludzi żyjących w ubiegłych wiekach, stale wzmaga poczucie społecznej nierówności, a także przyzwala na powtarzanie przekłamanej wersji historii. Z drugiej strony, silnie rewizjonistyczne portrety również mogą ukazywać przeszłość w sposób zbyt ogólnikowy. Za pomocą swojego tekstu badawczego Marzec przedstawia półtony plebejskiego funkcjonowania na arenie politycznej. W tym celu przygląda się wielu detalom budującym Rewolucję z 1905 roku. Stara się opisać wszystkie aspekty tamtej rzeczywistości z pieczołowitą dokładnością i dbałością o obiektywizm. Nie koncentruje swojej badawczej uwagi wyłącznie na teoriach, ale przede wszystkim sprawdza praktyki stosowane przez chłopów i robotników w celu osiągnięcia niezależności politycznej.

Podczas spotkania Marzec opowie o tym jak wśród ludu budowała się świadomość polityczna, która w kolejnych ruchach przekształciła się w demokracje. Wyjaśni jakimi metodami grupy pracujące w Polsce ubiegały się prawa do własnego głosu oraz jakim sposobem wolnościowe koncepcje socjalistyczne przekształciły się w komunistyczny reżim. Będzie też czas i miejsce na przyjrzeniu się Polsce okresu transformacji oraz podjęcie prób opisania współczesnych realiów. Poznając zawiłości historyczne i meandry społecznych układów, uczestnicy wydarzenia będą mogli lepiej poznać mechanizmy dzisiejszej areny politycznej.

Julia Niedziejko

• Spotkanie z Wiktorem Marcem w ramach cyklu Wolność to dopiero początek
• CK Zamek, Sala Wystaw
• 22.11, g. 19
• prowadzenie: Tomasz Stawiszyński
• wstęp wolny

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2018