Era Jazzu w tym roku obchodzi 20. urodziny. W ciągu dwóch dekad festiwalu usłyszeliśmy takie gwiazdy, jak m.in. Herbie Hancock, Keith Jarret, Taj Mahal, Mariza, Cassandra Wilson, Larry Coryell czy Flora Purim. Wszystko to dzięki pracy, pomysłom, kreatywności i zaangażowaniu Dionizego Piątkowskiego, dyrektora festiwalu, dziennikarza i krytyka muzycznego, etnografa od lat silnie związanego z jazzem, muzycznego autorytetu podziwianego tak przez jazzmanów, jak i melomanów. Wybitny trębacz jazzowy Tomasz Stańko powiedział o Piątkowskim: - Jest rasowym jazzmanem rozkochanym w tej muzyce, a jako etnolog zafascynowany także tą kulturą. Entuzjasta pięknych brzmień i profesjonalny promotor jazzu. Zna w jazzie wszystkich i wszyscy go znają i szanują. Równie swobodny jest, pracując z Hancockiem, Shorterem czy Dianą Krall. Wymagający, gdy lansuje debiutantów. By realizować swoje pomysły, prowadzi prestiżowy cykl Era Jazzu i aby wszystko usystematyzować, napisał najbogatszą, pierwszą w Polsce Encyklopedię jazzu.

Młody lew nowoorleańskiego jazzu

Festiwal zainauguruje Nicholas Payton, trębacz, uznawany za jednego z najważniejszych muzyków współczesnej sceny jazzowej. Jego twórczość jest głęboko osadzona w tradycji tej muzyki. Nic dziwnego - Payton pochodzi z Nowego Orleanu, uważanego za kolebkę jazzu. To, a także przyjaźń ze słynną jazzową rodziną Marsalisów pozwoliło Paytonowi już od najmłodszych lat chłonąć aurę synkopowanych rytmów i improwizacji. - W Nowym Orleanie rytm był cały czas wokół mnie. Do niego się pracowało, tańczyło, żyło po prostu. Oczywiście w jazzie rytm jest najważniejszy, ale nie tylko w jazzie. To on organizuje muzykę, umieszcza ją w czasie, powoduje, że staje się muzyką, a nie przypadkowym ciągiem dźwięków - powiedział w rozmowie z Markiem Romańskim.

Jazz w języku szwedzkim

Dużym wydarzeniem dla poszukiwaczy nowych, muzycznych trendów z pewnością będzie występ Tingvall Trio. Chociaż Szwecja specjalnie nie kojarzy się z jazzem, to właśnie stamtąd pochodzi założyciel zespołu Martin Tingvall. Skandynawski ton tria da się uchwycić w minimalistycznych, filmowych wręcz frazach. To wraz z inspiracjami folkiem, muzyką klubową czy klasyczną daje niezwykle atrakcyjną dla słuchaczy syntezę, którą wielu nazywa "skandynawskim jazzem z kubańskimi smaczkami i rockową pozą". Zespół znalazł swoje miejsce na awangardowej i międzynarodowej scenie jazzowej, zdobywając pierwsze miejsce na German Jazz Charts. Ich słuchaczami są zazwyczaj osoby, które w jazzie szukają emocji, a w łączeniu z innymi gatunkami dostrzegają potencjał brzmieniowy, nie zaś zamach na "prawdziwość" gatunku.

Jak co roku podczas festiwalu wręczona zostanie Nagroda Ery Jazzu. Tegorocznym jej laureatem jest Kacper Smoliński - jedyny Polak studiujący jazzową harmonijkę chromatyczną. Młody wirtuoz ma na swoim koncie wielkie osiągnięcia. Zagrał wraz z wybitnym francuskim skrzypkiem jazzowym Jean-Lukiem Pontym, brał udział w licznych konkursach i festiwalach, m.in. w International Tarnów Jazz Contest, Harmonica Bridge Festival, World Harmonica Championship w Trossingen, RCK Pro Jazz Festival, Czech Jazz Contest, Jazz Juniors, Krokus Jazz Festiwal, Jazz nad Odrą, Jazz Fruit, Blue Note Jazz Competition. Jest także stałym rezydentem Workshop Jazz Institut Berlin. Występ zespołu Kacper Smoliński Quintet będzie częścią koncertu Tingvall Trio.

100 procent jazzu w jazzie

E.J. Strickland Quintet to dzisiejsza elita jazzu. Jego muzyka stanowi podsumowanie i punkt odniesienia dla współczesnego jazzu. Założycielem kwintetu jest wybitny amerykański perkusista E.J. Strickland. Wraz ze swoim bratem bliźniakiem Marcusem (saksofon tenorowy/sopranowy) szybko podbili serca niezwykle wymagającego środowiska jazzowego. Wkrótce dołączyli do nich muzycy związani z prestiżową oficyną Blue Note Records (Godwin Louis - saksofon altowy, Taber Gable - fortepian, Josh Ginsburg - kontrabas). Powstał kwintet, o którym Dionizy Piątkowski powiedział: - To sto procent jazzu w jazzie!

Blues, swing i... Paryż

Kobiecym głosem Ery Jazzu będzie Sarah McKenzie - australijska pianistka i wokalistka. Jej twórczość nierzadko porównywana jest do muzyki Diany Krall. I rzeczywiście - obie artystki wykonują podobny repertuar, są pianistkami, a w ich głosie wyczuć można zarówno szorstkość, jak i wrażliwość oraz subtelność. Porównania jednak szkodzą indywidualnej stronie twórczości McKenzie. Chociaż mocno zakorzeniona w swingującym jazzie i bluesie, to ma w sobie współczesną świeżość i unikatowy nastrój. Jak mówi Marta Jundziłło z "Jazzarium": - Najnowsza płyta artystki, Paris in the Rain to miłosny list adresowany do Paryża, wspaniałego miejsca z magią i artystycznym duchem.

Kulturowa inklinacja

Ostatniego dnia Ery Jazzu usłyszymy duet wybitnych muzyków. Kubański pianista i kompozytor Omar Sosa spotka się na jednej scenie z włoskim trębaczem Paolo Fresu. - Muzyka Omara jest niezwykle syntetyczna. Słychać w niej wpływy od diaspor kubańskich i brazylijskich, od Ameryki Środkowej po afrykańskie społeczności zamieszkałe w Ekwadorze, od San Francisco i Nowego Jorku do Europy Zachodniej, aż po basen Morza Śródziemnego i Afrykę.- -poleca koncert Dionizy Piątkowski.Muzykę Fresu łączy się zazwyczaj ze stylistyką italian jazz. Jego twórczość jest niezwykle ognista, czerpie garściami z muzyki tanecznej, swobodnie improwizuje w bardzo ekspresyjne i zmysłowe rejony. Wspólne projekty muzyków uznawane są za jedne z najciekawszych propozycji współczesnego jazzu.

Aleksandra Bliźniuk

• Aquanet Jazz Festival
• 11-15.04
• CK ZAMEK, Aula UAM, Blue Note
• bilety: 100-160 zł

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2018