Stulecie odzyskania niepodległości i związane z nim huczne obchody skrupulatnie wypełniające kalendarz całego 2018 roku to wydarzenie, o którym nie sposób zapomnieć. Liczne informacje w prasie, internecie i programach telewizyjnych sprawiają, że niemal codziennie słyszymy hasło "niepodległa".

Jest to rocznica niewątpliwie dumna i doniosła, nie zapominajmy jednak, że owo stulecie mieści w sobie cały szereg wydarzeń pomniejszych - takich, które nie są w równym stopniu celebrowane. Jedno z nich rozpoczęło się w 1917 roku. Zorganizowano wówczas Zjazd Kobiet, w trakcie którego ukonstytuował się Centralny Komitet Polityczny Równouprawnienia Kobiet Polskich. W roku następnym przekształcono go w Klub Polityczny Kobiet Polskich i w związku z przedstawionymi przez członkinie postulatami 28 listopada 1918 roku kobiety w Polsce otrzymały prawa polityczne. 

Stulecie Praw Kobiet

Wykłady organizowane przez Galerię Jak mają przypomnieć społeczeństwu rolę, jaką kobiety odegrały w dyskursie historii oraz historii sztuki. Referentka Katarzyna Śmiałowicz skupi się na międzynarodowych, ale i polskich artystkach, będących niegdyś powszechnie znanymi i cenionymi postaciami, dziś niestety zapomnianymi przez historię. Ważny jest także charakter wystąpień, albowiem spotkania nie mają na celu inaugurowania akademickich debat  związanych z biograficznymi i stricte problemowymi zagadnieniami życia konkretnych artystek. Ich zadaniem jest natomiast wskrzeszenie pamięci o kobietach, które w świadomości współczesnego społeczeństwa nie tylko nie sytuują się jako ważne osobistości, ale nie istnieją niemal wcale.

Pierwszy z listopadowych wykładów, Klasyka kobiet - akademiczki i realistki, będzie skupiał się na postaciach Angeliki Kauffmann, Élisabeth-Louise Vigée Le Brun, Rosy Bonheur oraz Anny Bilińskiej - Bohdanowiczowej. Historia rozpocznie się od sylwetki Kauffmann, która już w XVIII wieku zajmowała się malarstwem historycznym, dziedziną wymagającą skrupulatnego przygotowania merytorycznego, szerokiej znajomości historii sztuki, a także anatomii człowieka. W owym czasie nie tylko malarstwo historyczne było dla kobiet zajęciem niedostępnym, rzadko umożliwiano im także studiowanie ludzkich aktów. Jako następna zostanie przypomniana historia Le Brun, malarki historycznej aplikującej do Akademii Sztuk we Francji, Bonheur, która rozpoznawana jest jako jedna z pierwszych kobiet propagujących noszenie spodni, oraz Bilińskiej-Bohdanowiczowej - portrecistki, która debiutowała w Salonie Paryskim i jako jedna z pierwszych Polek odniosła sukces w międzynarodowym środowisku.

Kolejne wystąpienie przybliży sylwetki dwudziestowiecznych artystek awangardowych, działających w środowisku rosyjskim. W tym gronie znajdą się Natalia Gonczarowa, Sonia Delaunay, Wanda Chodasiewicz-Grabowska i Katarzyna Kobro. To właśnie Kobro będzie główną bohaterką wykładu Awangarda jest kobietą!. Działalność artystyczna polskiej rzeźbiarki oraz jej męża, Władysława Strzemińskiego, stała się bowiem początkiem stworzenia współczesnej kolekcji dzieł funkcjonującej jako Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Łodzi.

Dla młodych buntowniczek

Dla rodzin i młodszych odbiorców zorganizowano serię czytand, które odbywają się w bajkowych wnętrzach Centrum Kultury Zamek. Warsztaty te bazują na wybranych przez animatorki lekturach dla dzieci, które następnie zostają omówione na spotkaniu, a także wzbogacone o kreatywne zajęcia. Zbliżające się czytando zaprezentuje opowieści wokół Historii w spódnicy oraz Podróży w spódnicy z cyklu Damy, dziewuchy, dziewczyny (Wydawnictwo Znak) a także Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek (Wydawnictwo Debit). Drugie spotkanie będzie kontynuacją Opowieści na dobranoc, a dodatkowo skupi się na postaci Fridy Kahlo omówionej w książce wydawnictwa Widnokrąg pochodzącej z serii Idol.

Wielkie artystki to zatem projekt kulturowo-społeczny zakładający popularyzowanie wiedzy o artystkach nie tylko wśród starszej publiczności. Zwraca uwagę i na to, jak ważne jest opowiadanie historii kobiet już wśród najmłodszych.

Klaudia Strzyżewska

• Wielkie artystki. Wykłady i warsztaty z okazji 100-lecia praw kobiet
• wykłady: 8.11 i 15.11 g. 18, Galeria Jak, ul. Św. Marcin 37
• warsztaty dla dzieci w wieku 6+: 16.11 i 30.11, godz. 16.30, CK Zamek
• na wykłady wstęp wolny, na warsztaty obowiązują zapisy: dom.bajek.poznan@gmail.com

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2018