Rosja i wódka, pozornie pojęcia bliźniacze, tyle już razy opisywane były w literaturze i odegrane w rosyjskim czy radzieckim filmie. Niezapomniany Siergiej Bondarczuk jako więzień kacetu, pijący wódkę szklankami w filmie Los człowieka, mówił: "Po pierwom nie zakuszaju" (po pierwszym nie zakąszam). Kto raz widział go w tej roli - gdzie stawką alkoholowego challenge'u było przecież życie bohatera filmu - ten już łatwo nie będzie osądzał widm pijaństwa krążących po Rosji. Spektrum jest szerokie: od kota Behemota z Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa, pijącego benzynę z prymusa, po Wienieczkę z Moskwy - Pietuszki, pseudobiograficznego poematu Wieniedikta Jerofiejewa - katalog drinków budzący ból głowy od samej lektury. Różne smaki alkoholu, różne odcienie choroby duszy.

Geograf przepił globus to dramat psychologiczny. Tytuł brzmi jak szyderczy kres picia - film otwiera zresztą scena jak z pijackiego poematu Jerofiejewa. Oto w obskurnym pociągu poznajemy wstawionego Wiktora (w tej roli Konstantin Chabienski, pamiętny Anton Gorodecki w filmie Straż nocna, straż dzienna Timura Bekmambetowa). Uciekając przed konsekwencjami swego pijaństwa, biolog-akademik z Moskwy przyjmuje pracę nauczyciela geografii w szkole w Permie, na granicy Europy i Azji.

Reżyser Aleksandr Veledinsky nie ogranicza się tylko do opisania historii upadku wrażliwej jednostki. Do pijanego świata, w którym czas mierzy się kieliszkami wódki i butelkami piwa na kaca, Wiktor wciąga żonę, dziecko, ale przede wszystkim uczniów. Tak jak legendarny drink "Syberyjski Niedźwiedź" (mrożony spirytus z szampanem, w proporcjach pół na pół), fabuła filmu składa się z alkoholowych ciągów, zakończonych na sposób trochę tragiczny i trochę komiczny - jak z rosyjskiego wicu o tygrysie - i smieszno, i straszno. Premiera 3 października.

Przemysław Toboła

• "Geograf przepił globus"
• Reż. Aleksandr Veledinsky
• Premiera 3.10