Kultura w Poznaniu

Kultura Poznań - Wydarzenia Kulturalne, Informacje i Aktualności

opublikowano:

Festiwal bez fajerwerków

Nie szykuje się nic spektakularnego czy szokującego. To dobrze, bo przecież nie o fajerwerki chodzi w tych dniach. Raczej o treść, refleksję i wzruszenie. Przed nami kolejna Nostalgia.

. - grafika artykułu
Tigran Mansurian, fot. materiały oragnizatorów

Program tegorocznej Nostalgii jest kolejnym dowodem na od lat konsekwentnie wypełnianą ideę tego festiwalu, ideę czerpania ze źródeł i przemieszania tradycji z tym, co niesie ze sobą współczesność. I choć zwykle oczekujemy od muzycznych wydarzeń powiewu świeżości, nowości i różnego rodzaju zaskoczeń, w przypadku Nostalgii typ artystycznego apetytu jest trochę inny. Organizatorzy powtórnie zapraszają tych samych gości, zarówno kompozytorów, jak i wykonawców. Chętnie wracają - a wraz z nimi publiczność - do tematów poruszonych dwa, pięć czy siedem lat temu, ale wciąż jeszcze nurtujących i nigdy niewyczerpanych.

Powiew z Armenii

Tym razem program muzyczny festiwalu celowo został osnuty wokół nazwisk dwóch tylko kompozytorów, których utwory szczelnie jednak wypełnią trzy październikowe koncerty. Pochodzą z krajów oddalonych od siebie o pół kuli ziemskiej - z Ameryki i Armenii. Organizatorzy zapewniają, że zbadamy, jaka jest wzajemna relacja tych dwóch kultur - zantagonizowanych w latach zimnej wojny - odkąd przestała być przedłużeniem wrogości dwóch imperiów. Będziemy mogli śledzić ich połączenie i przenikanie na gruncie muzycznym, który zupełnie odrębnie ustosunkowuje się do praw politycznych. A przede wszystkim - mamy słuchać i czerpać.

Armenię upodobała sobie Nostalgia szczególnie. Dzięki temu w październiku po raz kolejny będziemy gościć Tigrana Mansuriana - jednego z czołowych ormiańskich kompozytorów, obecnego już na pierwszej edycji festiwalu w 2007 roku. Wystąpi w Poznaniu nie tylko jako kompozytor- mistrz, ale także w roli wykonawcy, interpretując własne dzieła. Obok niego na scenie pojawi się Anja Lechner - niemiecka wiolonczelistka, również znana już słuchaczom Nostalgii, ostatnio z ubiegłorocznych koncertów z Tarkovsky Quartet oraz z braćmi Saluzzi z Argentyny. W bieżącym roku brała udział w nagraniu płyty z utworami Mansuriana, wykonując dedykowane jej wyjątkowo ekspresyjne Quasi Parlando.

Carter - Mansurian

Wspólnie z Lechner i Mansurianem pierwszy koncert festiwalu otworzy Neo Quartet - powstały w 2006 roku polski kwartet smyczkowy, lubujący się głównie w wykonywaniu muzyki najnowszej, skomponowanej na przełomie XX i XXI stulecia. Ich interpretacja pozwoli nam skonfrontować ze sobą dwa dzieła tego samego gatunku: Kwartet Smyczkowy nr 2 Tigrana Mansuriana oraz Kwartet Smyczkowy nr 2 Elliotta Cartera, drugiego z głównych bohaterów tegorocznej Nostalgii. W porównaniu do Elliotta Cartera celebrujący w tym roku 75. urodziny Mansurian jest wciąż młodzieńcem. Zmarły w 2012 roku Carter przeżył bowiem aż 103 lata. Jego dorobek zawiera mnóstwo muzyki w przeróżnych gatunkach, od utworów na instrumenty solowe czy nietypowe składy kameralne, przez chóralistykę, aż po wielkie dzieła sceniczne. W prezentowanych podczas koncertów kompozycjach poznamy zarówno Cartera ścisłego, matematycznego czy architektonicznego wręcz w swoim języku muzycznym, jak i grającego na emocjach, nostalgicznego i wyciszającego.

Fortepian - i orkiestra

Drugi koncert festiwalu stanowić będzie recital fortepianowy Macieja Grzybowskiego, pochodzącego z Warszawy artysty, który - podobnie jak Neo Quartet - specjalizuje się w muzyce współczesnej. Spod jego palców wybrzmią kompozycje Mansuriana i Cartera na fortepian solo. Ormiański gość będzie mógł tego wieczoru wspólnie z nami posłuchać polskiej interpretacji m.in. swojej Nostalgii, skomponowanej w 1976 roku Przybliżenia większych form obu kompozytorów podejmie się Orkiestra Kameralna l'Autunno pod batutą Adama Banaszaka. Ten złożony z młodych poznańskich instrumentalistów zespół brał już udział w ubiegłorocznej edycji festiwalu Nostalgia, a koncert prezentujący muzykę drugiej połowy XX w. spotkał się z dużym uznaniem publiczności. Tym razem we współpracy z Chórem Akademickim UAM dokonają polskiego prawykonania Requiem Tigrana Mansuriana, poświęconego pamięci ofiar ludobójstwa w Armenii. Podczas ostatniego koncertu zabrzmią także kompozycje Elliotta Cartera napisane na orkiestrę smyczkową.

Nie tylko muzyka

Nostalgia Festival to jednak nie tylko muzyka. To także spotkania z żywym człowiekiem, wzorem poprzednich edycji zawarte w cyklu Rozmów przy instrumentach i obrazach. W każdym z trzech festiwalowych dni artyści zapraszają do dialogu i wspólnego pochylania się nad tematami oscylującymi wokół muzyki i Armenii. Codziennie pokazywane będą również filmy, w tym filmy dokumentalne dotyczące kompozytorów, których muzyka zabrzmi podczas koncertów. Zobaczymy m.in. Barwy granatu Siergieja Paradżanowa, Here Bradena Kinga czy Ararat w reżyserii Atoma Egoyana. Zarówno projekcje, jak i spotkania odbywać się będą w siedzibie Fundacji Malta przy ul. Ratajczaka 44. Równolegle do festiwalu Nostalgia, również w Poznaniu między 20 a 26 października, po raz pierwszy w Polsce odbywać się będzie Atelier dla Młodych Menedżerów Festiwali. Inicjatorem imprezy jest Europejskie Stowarzyszenie Festiwali (European Festival Association) - jedna z najstarszych europejskich sieci, zrzeszająca ponad 100 festiwali z 42 krajów, a polskim gospodarzem Malta Poznań Festival. Uczestnicy Atelier wezmą udział w wykładach, konsultacjach, dyskusjach i warsztatach prowadzonych przez dyrektorów najbardziej prestiżowych festiwali, a także spotkają się z przedstawicielami lokalnych instytucji kultury.

U Dominikanów

Choć tegoroczna odsłona Nostalgii jeszcze się nie zaczęła, na myśl o niej już ogarnia mnie właśnie nostalgia - na razie za miejscem, czyli chłodnym i noszącym silne znamiona opuszczenia wnętrzem kościoła oo. Jezuitów, które doskonale współgrało dotychczas z klimatem festiwalu. W tym roku dźwięki zabrzmią w innej świątyni - kościele oo. Dominikanów przy al. Niepodległości 20. Na wszystkie wydarzenia Nostalgii wstęp jest wolny, a bezpłatne wejściówki na koncerty można odebrać w Centrum Informacji Miejskiej.

Magdalena Lubocka

  • Nostalgia Festival
  • Koncerty:
  • 23.10, g. 20.30 Mansurian / Carter. String. Wykonanie: Anja Lechner /Tigran Mansurian /Neo Quartet
  • 24.10, g. 20.30 Mansurian / Carter. Piano. Wykonanie: Maciej Grzybowski
  • 25.10, g. 20.30 Mansurian /Carter. Orchestra. Wykonanie: Orkiestra Kameralna l'Autunno / Chór Akademicki UAM pod batutą Adama Banaszaka
  • wszystkie koncerty - w kościele oo. Dominikanów
  • wstęp wolny