Kultura w Poznaniu

Kultura Poznań - Wydarzenia Kulturalne, Informacje i Aktualności

opublikowano:

Ekologia designu

- Nie oczekujemy, że sami zmienimy świat. Natomiast jesteśmy w stanie pokazać problem, który możemy w ciekawy sposób opisać. I może zachęcić do zastanowienia: czy jestem w stanie pomóc? - mówią Anna Jęchorek* i Andżelika Jabłońska**, kuratorki Poznań Design Festiwal.

. - grafika artykułu
Opakowania - praca z tegorocznej wystawy, fot. materiały prasowe

Co zobaczymy na wystawie MicroSYSTEMS?

Anna Jęchorek (A.J-K): Na wystawie pokazane są prace, które stanowią alternatywę dla wszechobecnego plastiku. Są to surowce odnawialne i biodegradowalne. Mamy bioplastik, który składa się ze skrobi, Scoby"ego, który jest materiałem wytworzonym z grzybka kombuchy i Buraki Lab - materiał stworzony z odpadów z buraków. Są to surowce, z których można formować obiekty użytkowe. Na wystawie pokażemy głównie małe przedmioty, takie jak miski lub torby. Ale też sam surowiec, jego właściwości oraz filmy, które przybliżą odbiorcom sposób obróbki danego materiału.

Jak wygląda kwestia wytrzymałości takich surowców?

(A.J-K): Większość z nich jest bardzo wytrzymała na różne czynniki atmosferyczne, chociaż niektóre mogą mieć problem z wodą. Pokazywane przez nas projekty to prowadzone przez projektantów poszukiwania alternatyw dla szkodliwego plastiku.

A. Jabłońska (A.J-A): Te interakcje z wodą mogą być bardzo ciekawe. Tak jak wspomniana grzybnia - ona po wyrzuceniu może być użyta jako kompost, co wpisuje się w ideę "zero waste". To są tak naprawdę poszukiwania rozwiązań i alternatyw wobec zalewających świat ton plastiku.

Mówią panie o poszukiwaniach - a czy jest możliwość, by te poszukiwania zamieniły się w istniejące produkty?

(A.J-A): W galerii Starego Browaru pokażemy także wystawę pod tytułem Aeronauci. Mieszkańcy powietrza. Właśnie tam pojawiają się obiekty, które już istnieją. Na przykład firma Magnat produkuje farby pochłaniające zanieczyszczenia powietrza. Pokażemy ścieżkę rowerową świecącą w ciemności. Będzie tu wiele eksponatów które będą dowodem na to, że takie rozwiązania są i możemy z nich z łatwością skorzystać. Oczywiście jednym festiwalem nie rozwiążemy wszystkich problemów świata, ale możemy próbować wskazać drogę i zainspirować.

Czy design i szerzej - sztuka rozwiązują problemy?

(A.J-K): W tej przestrzeni pokażemy takie pomysły które - chociaż nie rozwiążą problemów z zanieczyszczeniem - to z pewnością skłonią do refleksji. Stwarzamy odwiedzającym okazję do zastanowienia się nad tym, z jakich rzeczy korzystają na co dzień i jakie przyzwyczajenia należałoby zmienić.

W jakim wieku są prezentowani projektanci?

(A.J-K): To młodzi projektanci, którzy próbują coś zmienić. Obserwują świat i szukają rozwiązań na postępujące zmiany klimatyczne.

(A.J-A): Obserwujemy i uczestniczymy w różnych projektach na świecie. Cały festiwal jest zbudowany wokół idei designu zaangażowanego, krytycznego myślenia w tym wymiarze. Na przykład tegoroczne triennale w Mediolanie pt. Broken Nature: Design Takes on Human Survival pokazuje samoświadomość projektantów w kwestiach środowiska  i jego ochrony. Słyszymy o uczniach, którzy protestują w sprawie klimatu już teraz, bo nie chcą czekać, aż dorosną, by móc zacząć działać, stanowiąc prawo. Wystawa MicroSYSTEMs pokazuje w jaki sposób młodzi ludzie wpisują się w te tendecje sprawczości i jak poszukują rozwiązań, które nie tylko będą projektem badawczym, ale i będą tymi, które firmy będą chciały wdrażać.

(A.J-K): Niektóre firmy z  większymi budżetami inwestują w rozwój prośrodowiskowych inicjatyw. Już teraz do masowej produkcji trafiają produkty ulegające biodegradacji np. krzesła, stoły.

(A.J-A): My nie oczekujemy, że sami zmienimy świat. Natomiast jesteśmy w stanie pokazać problem, który możemy w ciekawy sposób opisać. I może zachęcić do zastanowienia: czy jestem w stanie pomóc? Zainwestować? A może po prostu małymi krokami zmienić otaczające nas środowisko? Jesteśmy w takim punkcie, że po prostu musimy zmienić swoje nawyki.

Dlaczego akurat plastik jest taki zły?

(A.J-K): Jest obecnie największym zagrożeniem dla środowiska, ponieważ generuje śmieci, które nie ulegają rozkładowi. Jak będzie można zobaczyć na wystawie, jest wiele możliwości zrezygnowania z korzystania z tego surowca. Chociażby nie używając plastikowych sztućców i naczyń.

Pokazane będą rzeczy, które są unikatami.

(A.J-K): To są rzeczy wytwarzane ręcznie przez jednego, ewentualnie grupę projektantów. Ale mają potencjał, do tego, by stworzyć na ich podstawie większe manufaktury - oczywiście w pełni ekologiczne.

Kogo bardziej trzeba przekonywać do rezygnacji z plastiku: zamawiających czy ostatecznych użytkowników, czyli klientów?

(A.J-K): Na pewno zamawiających, restauratorów. Osoby prowadzące mniejsze czy większe biznesy. To właśnie oni swoją postawą mogą uczyć nas, konsumentów.

(A.J-A): Nie musimy mieć przecież jabłek opakowanych w plastikowe tacki. Ważny jest też proces edukacyjny, począwszy od dzieci, które nasiąkają za młodu tym ekologicznym myśleniem.

MicroSYSTEMS będzie miała walor edukacyjny.

(A.J-K): Będzie edukowała osoby młode jak i trochę starsze, które nie interesowały się dotychczas tymi kwestiami. Mam nadzieję, że wszyscy coś wyniosą i zaczną korzystać z dostępnych alternatyw.

(A.J-A): I to nie tylko jeśli chodzi o plastik. Myśląc o całym festiwalu zbudowaliśmy go w taki sposób, by odbiorcy mogli poszerzyć swoją wiedzę dotyczącą tworzyw sztucznych, ale także zanieczyszczenia przestrzeni światłem czy zanieczyszczeń powietrza.

To dlaczego jest to festiwal designu, a nie festiwal ochrony środowiska?

(A.J-A): Uważamy że projektowanie jest elementem, który jest nam najbliższy. Używamy go jako narzędzia do rozwiązywania problemów społecznych i ekologicznych. Tym samym to właśnie design jest tym, co może przyczynić się do ochrony środowiska.

Czy studenci projektując na uczelniach sami myślą o ekologii czy to myślenie trzeba jeszcze stymulować?

(A.J-K): Prac powstaje oczywiście coraz więcej, ale niestety nie u wszystkich studentów świadomość jest tak duża. Dlatego dobrze, że pojawiają się zajęcia na uczelniach, które ją budują i mobilizują studentów do tworzenia prac nakierowanych na ekologię.

Czy po poprzednich edycjach w Polsce były wdrożone jakieś rozwiązania proekologiczne? Czy jakiemuś pomysłowi udało się wyrosnąć z bycia pracą tylko festiwalową?

(A.J-A): Zadaniem festiwalu jest między innymi pokazanie tego, że rozwiązania proekologiczne już istnieją na świecie. Pokazywaliśmy poidełka, które ułatwiają ludziom korzystanie w mieście z wody pitnej - te rozwiązania działają już w Warszawie. W zeszłym roku z Pawłem Grobelnym pokazywaliśmy domek dla jerzyków - a przy naszym Urzędzie Miasta w Poznaniu w jednej z latarni zaprojektowanej przez Marcina Kościucha i pracownię Ultra Architekci zamieszkały ptaki. Pokazujemy więc pewną formułę, która nie musi być przenoszona jeden do jednego.

rozmawiał Adam Jastrzębowski

*Anna Jęchorek - projektantka i kuratorka sztuki. Współwłaścicielka Extra Studio, które zajmuje się projektowaniem identyfikacji wizualnych, plakatów i publikacji. W swoich pracach łączy doświadczenie graficzne z rozległą wiedzą o designie i historii sztuki. W 2018 w pracowała w roli asystenta na Hong Kong Design Institute.

**Andżelika Jabłońska - założycielka i dyrektorka Poznań Design Festiwal oraz współtwórczyni inicjatywy Centrum otwarte, która poprzez design, architekturę i działania w przestrzeni publicznej podejmuje próbę rozwiązywania problemów szeroko rozumianej przestrzeni miejskiej.

  • Poznań Design Festiwal 2019
  • 10-19.05
  • Stary Browar
  • wstęp wolny, na wybrane wydarzenia obowiązuje wcześniejsza rejestracja
  • cały program tutaj

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2019